Tractaat van de reformatie der Kerken - pagina 72

DE STELSELS VAN KERKREGEERING.

4^ meest bekend

is onder den naam van het territoriaal systeem, het stelsel dat de ééne wereldkerk splitst en indeelt in zoo vele deelen en brokstukken als er vorstelijke territoriën zijn, met eigen

d.

i.

souvereiniteit. Dit stelsel staat lijnrecht tegen Romes stelsel over, in zooverre het de eenheid der wereldkerk opzettelijk breekt en verstoort; de nationale onderscheidingen den toon laat aangeven; en het niet

den Staat onder de Kerk, maar principieel de Kerk onder den Staat De strijd thans nog altoos in Duitschland tusschen het Pruisische Hof en de curie van Rome gevoerd, geldt dan ook niets minder dan de volstrekte tegenstelling tusschen dit Luthersche en het stelt.

Roomsche systeem. Naar luid van dit Luthersche stelsel namelijk, heeft Christus het gezag over zijn kerk in handen van den vorst des lands gelegd. De koning, hertog of graaf is heer over de kerk, gelijk hij heer over is. De kerk als kerk heeft geen eigen gezag alle gezag over den vorst des lands opgedragen. Want wel verschilde men in de uitlegging van dit feit, door dien de één leerde, dat de vroegere bisschoppelijke macht slechts op den vorst was overgegaan, en de

het land

haar

;

is

andere, stelhg meer consequent, staande hield, dat de vorst, krachtens eigen vorstelijke souvereiniteit, souverein ook over de kerk was,

zijn

maar

werd door beiden beleden, dat de vorst

feitelijk

de

over

landskerk

alleen autori-

den fatalen stelregel c u i u s regio e u s r e 1 g o d. w. z. „wie heer is in het land zet den godsdienst naar zijn hand". Het leekenelement kwam in dit Luthersche stelsel geenszins tot zijn recht. Niet twee, maar drie standen onderscheiden de voorstanders van dit Luthersche systeem, t. w. den regeeringsstand, den dominé'sstand en den leekenstaind. Van deze drie berustte bij den regeeringsstand alle gezag, had de dominé'sstand aan te wijzen op wat manier dat gezag zou werken, en bleef voor den leekenstand niets over dan, wat men in vollen ernst noemde, het recht om te gehoorzamen en zich te onderwerteit

i

pen.

i

bezat,

naar

:

i

Consistoriaal werd daarom

de vorsten

dominé's

in

dit systeem ook genoemd, overmits einde niet onder de predikanten te geraken, enkele den vorm van een consistorie in hun hoofdstad onder

ten

moesten doen om hun collega's in toom te de aanstelling van superintendenten en generaal-

zich plaatsten, die dienst

houden

;

terwijl voorts

inperintendenten strekte,

om

Reeds hieruit blijkt, stelsel, hoewel in de

hoe

sche

stelsel

Erastus

het

territoriale

samenvallende,

keering brengt.

den teugel beter

te doen werken. Erastiaansche of Remonstrantsche

hoofdgedachte

toch in

dit stelsel

met het Luther-

een gewichtige scha-

en onze Remonstranten

leerden

namelijk,

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen