Tractaat van de reformatie der kerken - pagina 208

VAN DE REFOKMATIEN DIE TOT STAND KWAMEN.

194

Geest saamgekomen, de waarheid weer gehandhaafd, de

ketterij

veroor-

deeld, de eenheid der kerk hersteld en de bandeloosheid gestuit hebben.

Van

geheel

karakter weer waren de reformatiën door d e

ander

kleine groepen,

door de Waldensen in Savoije, Wicklefieten in Engeland de de eenigen. Deze reforverre na niet op ook bekendste zijn, zij het kringen uit, waren eer tegen toongevende matiën gingen niet van de strekten alleen om, 't zij door, hetzij de machthebbenden gericht, en zuiverheid. keeren tot apostolische zonder breuke met de kerk, terug te De groote reformatie, die eindelijk in de ló^ eeuw doorbrak droeg de eenheid van haar stempel daarin, dat ze tot een finale breuke

van de Hussieten

in

waarvan

met het Roomsche kerkv e in

die

Bohème en van de

r

b a n d leidde, maar vertoonde overigens

onderscheidene landen een zeer uiteenloopend karakter.

Met name op

drieërlei verschil

is

te letten.

De

Duitsche reformatie, en op haar voetspoor die in Denemarken, Noorwegen enz. ging vooral van de Vorsten uit, kwam van bovenaf, en strekte

om

de geheele landskerke

in

heur ongedeeldheid

om

te zetten.

Zwitsersche reformatie daarentegen, en op haar voetspoor die Schotland en ten onzent, ging uit van het volk, kwam van be-

De in

neden op, en strekte om de plaatselijke kerken eerst vrij te maken en daarna in nieuw kerkverband te verbinden. Terwijl eindelijk de Slavische en Fransche reformatiën daarin weer van beiden onderscheiden waren, dat in Duitschland en Zwitserland wel met het kerkverband, maar niet met de kerken gebroken wierd, terwijl in Polen en Bohème, evenals in Frankrijk en Italië niet de bestaande kerk werd omgezet, maar naast en tegenover de bestaande Roomsche kerken, nieuwe Protestantsche werden opgericht. Welk onderscheid echter geen oogenblik het aan allen gemeenschappelijk karakter opheft, t. w. dat ze allen tot stand kwamen door afbreken van de legitimistische lijn en door breuke met het bestaande.

dient thans ten slotte nog met een enkel woord gewezen op reformatiën, dan bepalen we ons liefst tot ons na-reformatorische de wijzen op drie reformatiën, die meer in het oog lieland, en eigen

En

daarom tal van kleinere reformatiën te willen onderschatten. De eerste was de reformatie die tot stand kwam door de Dordsche Synode. Ook toen was bederf in leer en leven ingeslopen en

pen, zonder

had zelfs een deel der leeraren en de kerkeraden aangetast. Ook toen brak men allerwege met den bestaanden toestand door het oprichten van doleerende kerken, en dus zonder de kerk te verlaten. Ook toen

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen