Het Calvinisme en de Kunst - pagina 78

7« pnicp,

iiLTt'

(lic

wij

ton oiizcnl van hc/illcn. dool vaak ein ((•nzijdig ooi'docl

Cl"

vellen ovci- zijn knnsl.

voor Calvijns o|iinio aanlfckcniiig n". _.M en voor de meening onzer wat Voelins oorileelde. Zie aant. n". 10. Dat ons tcf^t-nwoordig tooncel ontrouw aan wat liet zyn nioesl, en voor een (lliristen in volstrekten zin j:elie<'l onitruikbaar is, behoeft wel p;een nadi're aanwijzing. Wat Claivyn te (icnève onder zekere voorwaarde wel wilde was een opvoering van stadswegc, waar ieder vrü entree bij had. en waar eerbare stukken gespeeld wierden, niet door acteurs ^^)

Zie

))nriteinen,

van bci'oep, maar door fatsoenlijke mannen Liefst verwijs ik hier

''*)

der Ned. Lctt., Gron.

uil

de

burgc.'rij.

naar Dr. ,lonok bloei's getuigenis, die

1875.

p.

I.

Gesch.

in zi,in

471, zich aldus uitlaat: „Niet hel minst

vreemd

voor ons, kinderen der negentiende eeuw, dat de achttien- of twintigjarige „eerbare eu konslrycke dochter Tesselscha Roemers"', aau wie het stuk is opgedragen, de eerste voorstelling bywoonde niet alleen, maar daaraan verleende „een so aenis

eu

dachtig

nechtijren

uilghesiirokeu;

lyk

ligheyl

ter

gehoor, dat de beroerlijkc redenen, door yemant beweegh-

nyvere

ja, by wijle mengelde de grilkonineklycke purper onder het lelywille

ziele inbraken.

der boerteryen dat kostelycke en

.

.

.

van do maegdelycke wanghen". Wal toen opgevoerd wierd was niets mindan dai voor het oog van het publiek Ascagne en Lucelle zich aan overtreding van het 7e gebod overgeven, en dit doen onder voor allen hoorbare gesprekken. En zulk een tooneel woonde Jonkvrouwe Tesselschade niet alleen bij, maar Hrederoo vond er geen beon in, haar zulk een stuk openlijk te voreeren meteen tamelijk windeiig versZie het tafereel in Bhkdkroo's, Worckon. Amst. 1G78. p. 183. vel

der,

**') Gelukkig mag geconstateerd, dat het niet enkel onze Puriteinen zijn. die zich aan het tooneel in zijn tegenwoordige gestalte ergeren. Bijna in alle landen gaat er een geroep op, om aan de zelfverlaging van het tooneel paal en perk te stollen. Van veredeling van zin én smaak is geen sprake meer, wel voor vordierlijking van

zin en karakter vrees. Het kwaad zit in de stukken, die men speelt, inde spelers en speelsters, die ze uilvoeren, in hel personeel van lagere orde, dat in de koren en reien optreedt, en niet het minst in de bezoekers en bezoeksters van deze

die erdoor verlokt

worden

avontuurlijke,

genotzucht en

spelen,

het

in

zeggen,

k

dat

het

tot

tooneel

in

zijn

tol geldverspilling l)oven

onvoegzamc

hun krachten,

ijdelheid.

logonwoordigen vorm geen

Veilig

goed

tot lust

kan

sticht,

men maar

w a a d.

"'•) Bano.hokt, Hist. of the United States. p. 461, 2. Cf. mijn: Het Calvinisme, oorsprong en waarborg onzer Const. vrijheden. Amst-, I.

ls7i. p. 7tö, en de aant. op blz. 7(1/7^ waar de zinsnede van Bancroft is afgodiukt. Evonzoo oordeelt Maikice, Lectures on social moralitv. 2ecd. Lond. 1872. p.

310.

*')

raktor

Ook Taink wees op den samenhang lusschen dezen vrijheidszin vu hot kavan onze .sohilderschool. Pb il. de l'arl dans les Pays-Bas. p. Ii8 v.

En Cariukre kinisl

erkent

inbracht:

Schrecken

giirtet

volmondig,

dal

„.Mltoslamentlicher

und

bis

zum

hot

Calvinisme dezen vrijen zin ook in de Eifer, der sicli auch niit dom Eanalisnuis vorargchl, verband sich in

prophclischer

finstern

Calvin mit jencr Sparlanischen Hiirte, die im <\*'s

(Janzen den Einzolnon

lassen zwingl

;

zum

Namen

der Freihoit und Horrlichkeit

Versicht auf alles HoitcMC. auf alles loicht Sicligohon

und so macht er aus Gonf eino Thoocratis(li«> Dojjublik, eine Burg mid W'issens. der Goltesfuirhligeii Sitloiislionge, wo die ge-

des feston (llaiibens

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen