Het Calvinisme en de Kunst - pagina 67

67 ((MIS liicin.tniaals. sl;ial licl IcvoikIc

wijl

liet

liccrlijklicid

(Ie

Ons „den beelde Zijns Zoons Cor. Rom. 8 i'.),

Kunst. Cf.

om

Klke poging

"')

«Gollebenhildlielikcit''

.sfeirn, gceslclijk

geiijkvoniiig

15

1

:

iloodc) IJecId buvcii

(iii(.'l

Iwce

zijn

in

den zin voor

maken"

te

Cor. 3

:>

4'.),

:

en

licl

Diclil. cciivüudig

soniuliscli, schilleren dcx-t. is

de

rijkste, goddelijkste

IS.

:

sdinon en liet kMnslvermogen buiten de moet door wie de Sebrift belijdt, weerslaan. den mensch een fV xiro rêrxyf^é^ov ti van te liet

verklaren,

Ie

Men

is dan wel genoodzaakt er in maken, gelijk Plolinns deed. En tenzij men dan. als liij, de emanatie te bulpe roept, wordt noodzakelijk alle sclnxjn gesubjeelivcerd iels ideëels waarin wy de ongekende realiteit der vot^eva vertolken, gelijk Herbart liet wilde; of ergernog iets dat we als gekleurd glas tu?scben ons oog en de voi/jisvx, in })laatsen. gelijk Kant wilde. Zie TIeriiAiiT, Kleinere Pbilos. Seliriften. Lpz.. Isi3. Hd. III. Zur ps yeliologie. ;

27:2

ji.

Dat

v.v.

iiiel

maar

Kant,

het

Fiehte,

eerst

•joCij.bvo'j

ophief, behoeft

geen

Dat Kant soms

bijna een werking van het voCfAS'jo'j op ons in rekening bracht, moet toegegeven. Maar op aesthetisch gebied komt de wereld lierinnering.

hem

van het sehoone bü

Een

voorstelling.

nimmer

toch

de subjectieve sfeer

uit

algemeen mcnschelyk

uit; het blyft

onze

en die dus in het subject zelf zekere objeclivileit bezit, maar die in geen geval van liet v5u,wevov uitgaat, om. eerst na uitgegaan te zyn, ons lebereiken. Cf. Kant, Kiitik der Urtheilskraft. Lpz. 18158. Samtl. Werk e. IV. p. 20: ,Was an der Vorstellung eines Objects blos subjectiv ist, d. i. ihre Beziehung auf das Subject, nicht auf der Gegensand ausmacht, ist der aesthetisch e BeschafTenheit der.selbe.'' Duidelijker kan het wel niet. Zie ook Zimmf.ü.ma.w o. 1. p. iI3 en IIautmann o. l.'p. 2. voorstelling, die

is,

„God heeft ieder ding schoon in hun hart gelegd, zonder dal een mensch liet werk, dat God gemaakt heeft, kan uitvinden, van hel begin tot het einde" De aesthetische uitlegging van deze plaats ligt voor de hand, blijkens het zeggen „God heeft alle dingen schoon gemaakt. De woorden

'•)

gemaakt op

uit

Pred. 3

zijn tijd;

11 luiden:

:

ook heeft

de eeuw

hij

:

De opmerking van

(Commentaar op Pred.

Delitsch

4e ed. p. 202) dat in Pred. 5 17 , schoon" voor eensluidend met „goed" voorkomt en dus ook hier zedelijke beduideuis zou hebben, is gewaagd. Er slaat in Pred. 5 17: ,Ziet wat ik ge:

:

goede zaak, die schoon is." Het schoon-zyn wordt dus als nieuw praedicaat eraan toegevoegd. En aan dit „schoon-zijn" van Gods Scheppingsordinantie beantwoordt nu subjectief in den mensch het feit, dat „God de eeuwigeen

heb,

zien

heid

hart

zijn

in

gelegd

heeft,"

het tydelijk schoon geordende

al

Ook

het eeuwige.

de uitdrukking

in

'")

Kant.

begrip Niet,

en

gelijk

o.

1.

het

in

Bom.

1

xiSto^, die als

17 en

:

d.

i.

20

dit

is

cachet",

en

)

die

door

praedicaat

begrip van het „eeuwige"' erbij gevoegd bij

ACvxfjn:; staal.

iiilliclilen uit de aesthetische genieting van het een kostelijke schrede op den eenig goeden weg.

om

het schoon te isoleeren, als miste het elk rapport

G(>.

Dil

te

om

het schoon in zjjn zelfstandig en eigen-

waardeeren. Het schoon

is

in

elk

veischi^jnsel „hel goddelijk

daarom noch co(irdineeren, noch afliank(,'lijk maken. Het is (voorzooveel de vorm dit kan uitdrukken) dat door den zin voor

hel go(ldelijke in

'

om

laat zich

het goddelijke

cacliel

het vermogen inwoont,

belang was

p.

vanzelf spreekt,

karakter

hem

gluren in den heerlijken achtergiond van

te

met ons denken en ons belang, maar aardig

dat

li(_>en

ons gegre|)en en genoten wordl.

schoon zelf duidi geen oulleding. Juist omdat hel scho(»n hel goddelijk den vorm de versi-hyuselen drukt, kan hel gi'cu andere delinilie toelaten dan

liet oj)

aan hel

Wezen

(iods onllei-ud

is.

Hel

is

ri Ot-7ov blinkemle in

de |ihaenomena. Eerst

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen