Locus de Consummatione Saeculi - pagina 746

414 College-dictaat van een der studenten (Dogmatiek). leggen

het land

te

ontslaan,

zooals

zoodat

onderdanen van den eed van gehoorzaamheid te met Jan Zonderland, bekend is, zulk een magistraatspersoon de magistrale macht kan

en

Paus aan

de

de

de

uit

geschiedenis vooral

ontnemen.

Het m5

discretionis

et

ajjprobationis wil zeggen, dat de Overheid in niets

eenig edict van de Kerk aanneemt,

Overheid zelf Gods

als

omdat de Kerk het

Woord onderzoekt en

daaruit leert kennen. Daarop

zegt,

maar omdat

zij

zoo haar eigen rechten en plichten

moet vooral de nadruk gelegd worden.

Hierin bestaat dan ook het verschil iusschen de Romeinsche en Byzantijnsche opvatting, dat de Rocnnsche feitelijk den magistraat onder de kerk brengt en de

Byzantijnsche de facto, nog niet in

t/ieorie,

de

Kerk brengt onder de Overheid of

Souverein. V.

Thans

blijven ons

nog twee punten

ter bespreking over

om

in de theorie

der Gereformeerden op dit stuk een helder inzicht te krijgen. Het eerste gold

de vraag, of de magistraat ten goede mag dicingen; het tweede: of de magistraat den kivade mag bedioingen.

Het

eerste geldt

de vraag der consciëntievrijheid, het tioeede geldt de verhou-

ding van de Overheid tegenover de Bi] elk

A.

stilstaan.

Het vraagstuk der consciëntievrijheid.

De Eoomsche kerk had schen

ketterij.

van deze twee punten zullen we thans afzonderlijk

mag

geleerd, dat de Overheid.,

in foro conscicntiae.

Daarmede hing

haar onderdanen ook

de instelling van de

beheer-

inquisitie

samen.

De inquisitie geldt n.l. niet enkel voor de uitwendige daad, want, wanneer iemand uitwendig zijn godsdienstige plichten verzuimde of aan een niet getolereerde culte deelnam, werd hij altoos strafbaar bevonden, voordat er nog een inquisitie bestond. Neen, de eigenlijke inquisitie is eerst daar, waar ze zegt: het is

niet genoeg, dat ge uitwendig geen verkeerde dingen doet of spreekt,

of in

maar

personam alicuius, d. w. z. waar ze zegt te moeten toezien, het van binnen in den mensch goed is en te moeten doordringen tot binnen het heiligdom van 's menschen innerlijk leven, om daar ook de dwaling en

debeo inquirere

in.

kwaad op te sporen en met woitel en tak uit te roeien. Daarmee hing weer saam, dat op de ontdekking van inwendig kwaad

het

in

Elk ander misdadiger kon men gevangen zetten, daarentegen bij personen met inwendig kwaad zou dit aan het kwaad niets afdoen. Zit het kwaad bij een persoon slechts uitwendig in zijn spreken en handelen, dan kan men van opsluiting heil verwachten, doch zit

iemand de

jJoeiwi

kwaad niet gemoed en de het

capitalis

in de ziel

stond.

uitwendige daad, maar is het schuldig in het hart, het des mensclien l)evondon. dan helpt opsluiting niets. Het

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen