Locus de Consummatione Saeculi - pagina 683

351

College-dictaat van een der studenten (Dogmatiek).

macht ontwikkelen, zooals vooral in de religieooiiogen belangen van een genahuurd volk zeer ernstig bedreigt, welke macht wel in den beginne door wapengeweld kan worden gefnuikt, maar die, wanneer dit niet geschiedt, zulk een formidabel karakter kan aannemen, dat één rijk alle andere overweldigt. een

rijk

uitkomt,

zich die

een

de

hoogste

Vergelijk hiermede de politiek van Willem I en Willem III en den grooten

Spanje, Oostenrijk en Frankrijk, als absoluut Roomsche machten in Onze prinsen hebben zeer beslist het zwaard getrokken. Want zij begrepen, dat, wanneer de macht van Spanje, Frankrijk en Oostenrijk zoo kolossaal toenam en zoo overmachtig werd ook ons land er onder zou moeten, zoodat er voor Engeland, Brandenburg, Pruisen, Zweden en Noorwegen en de andere Protestantsche landen, eer het te laat was, niets anders dan de mogestrijd

met

Europa.

lijkheid tot

weerstand overbleef.

De oml er scheiding van

offensieven en defensieven oorlog gaat ijractisch niet op.

maar men kan ook niet per se een algemeenen regel stellen. Wanneer er iustae causae perduellionis aanwezig zvjn, kan een offensieve oorlog even noodzakelijk zijn als een defensieve. De poging van den Vredebond in onze dagen om aan alle oorlogen een einde

Men mag

te

niet altijd een oorlog beginnen,

maken

die vjdel is

ze leidt tot

de arbitrage daarvoor in de plaats te stellen, is een poging, en ijdel zal blijken. Maar ze heeft ook een goede zijde, in zooverre bemoeiing der regeeringen om de volkeren rechterlijk zich te doen

door

verstaan en kleine nietige geschillen zonder de moeite van oorlog door scheidste herstellen is het, wat ook de Doch zoodra het geschil belangen raakt, die niet van onbeduidenden aard, maar van gewicht zijn, wanneer het bestaan en de eere der natie in 't spel komt, dan is het geen zaak van arbitrage meer, omdat de staat, die zich gekrenkt gevoelt, naar het recht van zelfverweer gaat handelen, hetgeen op een oorlog uitloopt. Zal een staat gedwongen worden een scheidsrechterlijke uitspraak te eerbiedigen, dan moet er ook een hoogere macht zijn, die eerbiediging afdwingt en die is er niet. Of anders zou er een wereldrijk moeten komen als eene macht, die over alle landen heerschappij voerde, doch voordat zulk een wereldrijk er was zou de toestand nog veel ergerlijker worden dan thans het geval is. Vrede is hetgeen Gfod voor den mensch heeft besteld, vrede was alleen weer

rechterlijke

beslissingen

christelijke

politiek

te

steeds

voorkomen. Dit

bedoeld

heeft.

mogelijk als de hartstochten en de strijd der belangen tusschen de personen

en in den boezem der natie ophield.

Waar nu door de zonde een leven van en de strijd der belangen ontstond, kon het niet anders of als resultaat van zulk een natuurlijke bedorvenheid moet bij een keer in de historie de koorts der volkeren geboren worden, die door oor-

hartstochten,

concurrentie,

nijd

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen