Locus de Consummatione Saeculi - pagina 403

§

Empirie en wetenschap.

3.

In de werküig ran de onderscheiden {actoren der Gratia Commnnis, voor zooveel deze geheel of gedeeltelijk door den mensch als tiveede oor-

zaak of coöperator Dei tusschen

hetgeen

slechts

wetenscliapp elijk

tot

stand

komen, moet onderscheid gemaakt

empirisch

gegrejyen en op

iverkt en hetgeen logisch ingezien,

grond hiervan met klare

beivust-

verricht tvordt. Overcd gaat de empirie vooraf en ivordt eerst veel

heid later

uit

deze

empirie

op

eenig

terrein

Aristoteles verovert de logos de eerste

heioustheid

en

de ivetenschap geboren.

genoegzame zelfstandigheid

critisch tegenover de empirie

op

te

treden.

Boor

om met

Niet vóór de

eeuw vangt de meer universeele ontplooiing der ivetenschap aan en eigenlijk pas in onze eeuw won de ivetenschap haar organisch karakter en trad ze haar manneli/jken leeftijd in, terwijl ook nu nog bij minstens drie vierde deelen van ons nienschelijk geslacht uitsluitend de empirie aan het tvoord is. De bloot eynpirische werking van de factoren der Gratia Communis mag daarom nog niet exclusive aan den Logos in God ivorden toegeschreven. Ook bij de empirie toch werkt de Logos in de menschen reeds mede, ten deele zelfs bewust, in zooverre voor het „post" het oog opengaat, ook waar het voor het „prop ter" nog gesloten blijft. De actie van den logos in den mensch ivordt dan te voorschijn geroepen door ivat 16^^^

men noemt:

inval, vinding,

noodzaak, heroïsme en poëzie, geaccentueerd'

drang en gemeenschapsgeest; in cdle ivelke van 's menschen logos met den Logos in God is, die z-ijn zin en actie met het bestel en de actie van God doet samenloopen. Dit nu geldt van elk der vier terreinen, die thans het gebied uitmaken van de vier niet-theologische faculteiten, d. i. : P, van de worsteling des menschen met de natuur, natuurkundige fac-, S^ van 's menschen strijd tegen ziekte en dood; medische fac, 3'^, van 's menschen kaynp tegen het chaotische van zijn gedisorganidoor

talent, genie, historischen

dingen

het

de

verwantschai)

seerde samenleving

zijn

;

juridische fac, en

eindelijk

van zijn verzet tegen de ontreddering van gedachtemvereld en zijn verleden; philologische

4^,

zijn logisch bestaan, fac.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen