Locus de Consummatione Saeculi - pagina 409

77

College-dictaat van een der studenten (Dogmatiek). bleef, tot de vorige eeuw een logge massa. Toen echter de resulvan de v^etenschap ook geappliceerd werden op het Eussische volksleven door liet aanleggen van spoorwegen, telegraphische en telephonische verbindingen etc, is enkel daardoor de samenhang van het organisch leven van

empiiisch taten

het volk tot tienvoudige kracht verhoogd.

ontwikkeling, nu nog in haar kindsheid, verder, totdat er komen, waarin het voor één Heer mogelijk zal worden al de volken der aarde onder zijn heerschappij te omvatten en één menschelijke

Zoo

de

schrijdt

toestand

een

zal

wil het gansche menschelijk leven beheerschen zal.

AVanneer we de empirische en wetenschappelijke periode aldus afscheiI. den dan ligt het in den aard der zaak, dat op elk gebied van me nkennis de empirische periode voorafgaat. s c h e 1 ij k e Empirisch : 1**. is eerst gepoogd, hoe landen te bebouwen, metalen te bewerken en met de natuur te worstelen, de krankheden van het lichaam genezen,

2. zijn

de regeling

3, is

gemaakt der menschelijke samenlevering,

en de oefening van menschelijke hersenen geleerd. Dit laatste is practisch door het volgende aan te wijzen. De Hebreeuwsche, Grieksche en Latijnsche grammatica's waren vroeger anders ingericht dan tegenwoordig, nu er een 4''.

beschouwing van grammatica gekomen is. De oude noemt mnemonidische in tegenstelling met de tegenwoordige, de organische:

andere

geheel

men

de

de eerste

is

empirisch, de laatste wetenscho.ppclijk.

van vijf declinaties, welk stelsel thans door de van declinatie omvergeworpen is. (Cf. de G-rammatica van Dr. Woltjer). In de Hebreeuwsche Grammatica van Gesenius vindt men de mnemonistische methode gevolgd. De vormen zijn bij hem trihteraal, nieuwe vormen ontstaan alleen door veranderingen uit dien oorspronkelijken vorm, terwijl volgens de organische methode de afwijkende vormen juist de oorVroeger bestond het

organische

stelsel

constructie

spronkelijke

zijn.

De mnemonistische grammatica vraagt hoe leert een jongmensch dat :

kelijkst

de

;

of

hersenen

men

alleen

't

zoo behoort, doet er niet toe 't

best

wat

in

te

het

doorzien

boek

en

staat,

;

waarom bij

't

de organische vraagt hoé

de

het zoo

tweede

is; bij

krijgt

gemak't

met

de eerste weet

men

een logisch

inzicht in den overgang der vormen,

n. Eveneens ligt het in den aard der zaak, dat, waar we de empirische van de wetenschappelijke periode afscheiden, de overgang tusschen

die beide niet zekeren

plotseling heeft plaats gegrepen, alsof tot op een dag de werking der Gratia Communis bloot empirisch, en op den

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen