Locus de Consummatione Saeculi - pagina 497

165 Colleg-e-dictaat

van een der studenten (Dogmatiek).

wordt, want deze leert juist, dat de kosmos en niets in den koseen enkel oogenblik buiten Gods Almacht en Alomtegenwoordigheid bestaan kan. In Zondag X van den Heid. Catechismus wordt dan ook terecht op vraag 27 „Wat verstaat gij door de Voorzienigheid Gods?" geantwoord „de almachtige en alomtegenwoordige kracht Gods, etc. De Omnipotentia Dei vemietig-d

mos

ooit

wil niet zeggen, dat

beteekent. dat

het

voor,

God

alles

alle -potentia,

alsof

doen kan, w^ant

die (v

is,

God de groote wonderdoener

almachtig", wanneer

men

de belijdenis niet toe. Het God is. Meermalen stelt men daarom antwoordt men „ik

dit laat

pottntia van is,

doen kan. Dit is een verkeerde uitdrukking. Alle potentie, die er is, is potentie van God, zoo ook als de moordenaar iemand doodt met zijn moordtuig, ligt de potentie daai'toe niet ben

in

niet

hem zelf, maar is dit potentie Het Pantheïsme.

iets niet

Gods.

B.

Het Pantheïsme staat uit den aard der zaak tegenover dit vraagstuk geheel De Pantheïst, wel verre van God en kosmos tegenover elkander te stellen, en dien kosmos, na door God geschapen te zijn, aan zich zelf over te laten, stelt integendeel, dat de uuriccrkmakcr in zijn uurwerk inzit, en dat die vanzelf eerst gelijkelijk met zijn uurwerk klaar komt. Alle pantheïsme vereenzelvigt God en wereld. Daar nu de Wereld wordende is, altoos in Proces begriffen, eine icerdende Welt, zoo volgt, dat ook de God van den Pantheïst nooit gereed is, maar altoos blijft „ein werdender Gott'\ en dat nu dat „werden" van God gelijken tred houdt met het „werden" der Welt; gelijk de kosmos zich ontwikkelt, naar dezelfde mate en verhouding ontwikkelt ook God zich. Dit kan natuurlijk niet (en dit is dan het Pantheïsme, dat het zuiverst loopt» toegepast worden op de substantie van God, want de substantie is niet werdend; wel daarentegen kan het toegepctst op het bewudzijn Gods. De substantie kan niet veranderd, wel kan zich het bewustzijn, dat in God is, ontwikkelen. De Pantheïst stelt het zich dan zoo voor, dat de ontwikkeling ran het bewustzijn van God gelijken tred houdt met die van den kosmos en eindigt met te verklaren, gelijk Hegel doet, dat de ontwikkeling van het bewustzijn Gods dezelfde is, als die van den kosmos. Beide worden geïdentifieerd. Nu gevoelen we, hoe het te staan komt met de uitoefening van anders.

het gezag.

Voor uitoefening van gezag moeten er altijd twee zijn, één', die overheid en die onderdaan is. Er is geen gezag, tenzij er een duïteit zij, een „supra en infra." Daar, waar nu het Pantheïsme die tweeheid opheft, het supra en het infra in elkaar vei'smelt en oplost, daar kan de Pantheïst noch de overheid hebben noch den onderdaan. De onderdaan is iverdend, erenzoo de overheid. De onderdaan is nog niet volkomen onderdaan en de overheid nog niet één',

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen