Locus de Consummatione Saeculi - pagina 417

85 CoUeg-e-dictaat van een der studenten (Dogmatiek).

Om

dit

in te zien,

king der is

§ is,

moet de nadruk gelegd op hetgeen de geheele strekom aan te toonen, dat al die kennis ontstaan

nml.

uit strijd. Het is en niet

geboren

is

door den nood, doordat gevoelt.

hem

Men

uit de behoefte

om

zich te verzetten, dat de kennis

De mensch gaat peinzen, zinnen, denken zich door eene macht om hem heen geattaqueerd hoe de mensch te moede is, als er een wild dier op

uit weetzucht. hij

begrijpt b. v.

afkomt.

Hoe komt dan de logische f;^culteit voor, wat is dan de strijd? Antw. Men behoeft volstrekt geen vreemdeling in de wereld te zijn om, wanneer eenige menschen bij elkander zijn om een gemeenschappelijk belang te bespreken, zonder dat het hoogere beginsel van liefde hen bezielt, elk oogenblik geschil en woordenstrijd op te merken. Daardoor ontstaat het susurriis linguae over de geheele wereld, nacht en dag. De een zegt dit, de ander dat. Zoo gaat het tusschen man en vrouw, ouders en kinderen, broeders en zusters. Disputeeren is een eigenschap van den zondigen mensch, want dooi- de sonde is de mensch een anima disputans geworden. Waar energie in den mensch is, is dit het geval. Niet bij menschen zonder pit; het irenische zit niet in den mensch in. Zoo gevoelt men, waarom het logische veld het eerste veld is, waarbij het denken te pas kwam. Met alsof Adam en Eva direct na den val ruzie maakten, neen ze zullen wel voor onderhoud gezorgd hebben zonder daarbij veel te denken. Maar daarom is de kennis op het logische veld opgekomen, omdat, waar men door zijn buurman met woorden geattaqueerd wordt, er geen ander verweer is dan eveneens met woorden. Het vuistrecht toch is minder nobel. Aldus was het slaan van woorden met woorden de eerste pressie voor den mensch om te gaan denken. Tegenover een slimheid van den een trachtte de ander een nog grootere uit te denken. Uit die behoefte is geboren de drang om de wetten van het denken in te gaan denken, om een ander 1,

op fouten in zijn redeneeringen of becijferingen te betrappen. 2*^. In de tweede plaats moet men ook daarenboven het gebied van dialec tiek kennen. Zoo komt men in staat tot het voeren van een debat.

men niet met een enkele maar met meer personen te Daarom ontstond de behoefte aan oratorie, om op die velen invloed te oefenen en ze door betoogkracht mee te sleepen. De vraag werd gedaan, hoe dit was aan te leggen. Op deze wijze zijn wel degelijk uit practischen nood Bij

dit laatste heeft

doen.

en uit den wortel van het leven de vakken:

logica, dialectica

en rhetorica ge-

Deze drie maakten vroeger steeds het trivium uit. Tegenwoordig, nu het denken algemeen bezit der ontwikkeling is, is de vroegere ontwikkeling van het denken, waarin men zich toen opzettelijk moest oefenen, niet zoozeer boren.

meer

noodig,

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen