Locus de Consummatione Saeculi - pagina 415

83

College-dictaat van een der studenten (Dogmatiek).

een op elkaar stapelen van geleerddat de mensch per slot van daarmede, ook dan heid. Deze periode rekening niets meer wist. De geleerden, onpractisch, zonder beweging en inzicht, hadden zich de zakken zoo vol gestopt, dat ze niet loopen konden. Kant maakte hieraan een eind, zoodat in onze eeuw het eigen begrip van wetenschap is opgekomen. Eerst daardoor kan men zeggen, dat in onzen tijd lijkst

geleerde werken

met

allerlei noten,

eindigt

de faculteiten een bewust bestaan verkregen hebben.

Het

is

de taak der Encydopaedie voor elke faculteit

zulk eene faculteit reeds

tot

aan

te

toonen, in hoeverre

een zelfstandig heimtst bestaan gekoynen

is.

Slaan

we

nu de Encyclopaedieën der verschillende faculteiten uit de vorige eeuw op. dan zullen we verbaasd staan over de armoede van denken, die zich daarin uitspreekt. Het is bijna alles citaat. Zoo vindt met b. v. in zulk een Theologische Encydopaedie, dat een predikant Fransch moet kennen, waarbij dan een historie van het Fransch, een woordenboek en alles wat er mee in betrekking staat, wordt opgegeven. Het zijn dikke boeken met veel stof, zonder dat er over den samenhang der wetenschappen is nagedacht. Dat evenwel de Theologische faculteit de andere faculteiten nog ver vooruit is, wordt door hare Encydopaedie bewezen. Wat aangaat de Encyclopaedieën uit onze eeuw, van de natuurkundige fac, is er geen dragelijke te vinden. Bij de med. fac. begint men de behoefte er aan te gevoelen. Die van de phil. fac, b. v. de encydopaedie van Böckh, geven, wel is waar, veel wetenswaardige dingen, maar niet wat noodig is voor „de Wetenschap van inzicht in de philologie. (cf. Dr. J. Woltjer den Logos," waarin de lijnen voor een phil. encyclop. worden aangegeven.) Evenmin kan de jurid. fac. op een goede encydopaedie roem dragen. Eerst wanneer die vijf encyclopaedieën tot klaarheid en volle ontwikkeling

het juiste

gekomen

:

zijn,

kan

men

zeggen, dat de faculteiten haar doel bereikt hebben

en kan daaruit de ééne organische encydopaedie, de allgemeine Wissenschaft slehre worden saamgesteld. De poging van Fichte om eerst de allgemeine Wissenschaftslehre ineen te zetten, was wel een schrede op den goeden weg, maar ze gaf toch niet het helder inzicht,

wat vereischt werd.

Wat

de § zegt, dat de wetenschap eerst in onze eeuw begonnen is organisch behandeld te worden, is dus volstrekt niet te veel gezegd, wanneer we letten op de nog geringe vorderingen, waarvan het einde dezer eeuw spreken mag.

A.

Thans zullen we de faculteiten in haar gang in de § bepalen om in de te gaan tot de beschouwing der vier overige faculteiten tot

volgende § over de theologie. Allereerst

is

dan

te

bedenken, dat de vier faculteiten

niet willekeurig

geko-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen