E voto Dordraceno : toelichting op den Heidelbergschen Catechismus - pagina 475

XXXIVa. HOOFDSTUK

ZOND,

over

Wet van den

der

het gebruik

IV.

477

beginne aan een merkelijk veschil

tusschen de Luthersche en Gereformeerde godgeleerden bestaan heeft. Niet

daarom de Gereformeerde meer naar het type van den Roomschen Catechismus te werk gingen. De Roomsche Catechismus toch (Catechismus dat

'

Romanus) zag eerst drie jaren na den Heidelberger, in 1566, het licht. Men moet zich toch niet voorstellen, alsof er reeds vóór de Reformatie, in periode der Middeleeuwen een eigenlijk gezegde Catechismus in

de

heel

gebruik was. De Middeleeuwen kenden zulk een lee^'boek niet, en Luther er de geniale schepper van. Eerst

is

mus

tegen te werken

liet

den kundigen Petrus

den invloed van Luthers Catechis-

een

Canisius

Anti- catechismus ontwerpen, die pas

uitkwam, nadat Luthers Catechismus reeds

1554

in

om

keizer Ferdinand door den pater der Jezuïeten,

Genève reeds

in 1537 en 1542

in 1529

waren verschenen. En

zelfs

en die van

was deze Anti-

catechismus van Canisius nog niet eens leerboek voor het volk. Als zoodanig gaf Canisius eerst in 1566 zijn kleinen Catechismus

men

dat ook de

waar,

Al

is

het dus volko-

Roomsche Catechismus, evenals de

Heidelberger,

uit.

de Tien geboden na de Twaalf artikelen behandelt, zoo

daarin

sche

den Heidelberger,

Catechismus gevolgd.

1)

Iets

wat evenzoo

voor de

noch aan den Catechismus van Leo Judae,

Calvijn, die beide de Tien

het geval

was

in de beide

gelijk

men weet

werk

der Verlossing. Het

1

)

De

geboden vooraf lieten gaan.

Catechismussen die a Lasco

Nederlandsche vluchtelingen in Londen, en vroeger reeds voor

de kerk van Emden, had opgesteld.

is

Room-

toch de

Ja, zoozeer gaat de Heidelberger hierin zelfstandig

te werk, dat hij zich niet stoort

noch aan dien van

is

en niet de Heidelberger den Roomschen

Tie^i

Ook

in zijn IwshY«^ie

is

zijn,

waren

een lange, breede periode in de Christelijke kerk geweest, dat

dit lange

men

korte summier, en de wet van Sinaï feitelijk beschouwde als niet

de Christelijke

religie

;

en eigenlijk

geboden het gemeengoed van

alle

is

het eerst dank

gedoopten

is

de aandacht vestigden waren de scolastieken.

beteekenis der

lex vetus

(der

het

hij tot

derhalve aan geen twijfel onderhevig, of dit

nu zoo algemeen bekend

geboden, die

behandelt Calvijn

komt

eerst de Tien geboden, en daarna eerst

oude wet) toe

zij

eeuwen

Er

niet.

zich bepaalde tot het

meer thuishoorendein

de Reformatie, dat de kennis der Tien

geworden. De eerste die op de Tien geboden weer Zij

gevoelden voor het eerst behoefte,

te lichten.

En

het

is

om

de

aan deze scolastieke en

met name aan Thomas Aquino, dat de kerken der Reformatie ongemeen

veel voor

de

uitlegging der Tien geboden te danken hebben. Toch ontga het de aandacht niet, dat ook

Thomas Aquino de Tien geboden nog de vraag: of de oude uitlegging van

Summa

de

Wet

Tien

altoos behandelde als de oude

ons nog bindt. Ook wane

men niet,

dat

Wet, en begint

Thomas

met

reeds een breede

geboden achterepn zou gegeven hebben. Die vindt men in

zijn

nergens. Zijn moraal volgt een eigen kader; en slechts voor zoo ver de Tien ge-

boden, deels als verschijnsel, deels als afzonderlijke geboden in dat kader passen, ze terloops ter sprake.

komen

7

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen