Encyclopedie der Heilige Godgeleerdheid - pagina 254

Afd.

246

Hfst.

2.

III.

§ 85. SPENER.

Scolasticam Theologiam ex scholis nostris eliminavit, et ad limpidissimas Scripturarum fontes unice nos revocavit. Absit igitur a nobis

quam

longissime

ut

,

eam

in

cathedras nostras postliminio reducere,

inventis frugibus, glandibus iterum vesci velimus " (Meth. Stud.

et,

Iheol. Lect. V.

Maar een geheel ander karakter nam deze

IV).

c.

oppositie tegen de Scholastiek

deugdelijke

alle

Spener daardoor aan, dat

bij

hij

terecht

theologische kennis aan de wedergeboorte bond,

slecht hierbij wedergeboorte

met klaarblijkelijke bekeering verwarrend.

Dit laatste toch moest, gelijk dan ook in zijne Collegia pietatis geschied

eene splitsing in den boezem der Kerken tusschen

tot

is,

bekeerden en onbekeerden leiden

;

daardoor het sectarische beginsel

doen binnensluipen; en alzoo, op theologisch gebied overgebracht, de Theologie buiten den kring der wetenschappen sluiten en tot een soort geheimleer maken. Al was Spener dan ook principieel geen

dweepziek mysticus, toch volgde

uit zijn

standpunt, dat onder

zijn

volgelingen de sensus spiritualis het kenmerk van de waarheid moest

worden, en alzoo logie

De

grondlijnen voor de Encyclopaedische opvatting der Theogelijk ze

logie,

of

in

meer aangeduid

op de

de school van Spener gold, liggen reeds min in zijn

Pia desideria

(1675), en in de inleiding

Tab. Hodosophiae Dannhauerianae , die hij in 1690 uitgaf,

en waarin

hij

negatief de impedimenta studii theologici besprak;

zijn toch eerst

logie

het wetenschappelijk karakter der Theo-

feitelijk

moest worden vernietigd.

aan de nieuw gestichte Universiteit

Breithaupt

gelijk

,

maar

uitgewerkt door den eersten hoogleeraar in de Theo-

later

Joachim Justus

te Halle,

door diens ambtgenoot Joachim Lange.

Want wel heeft de iets later te Halle doceerende hoogleeraar August Herman Francke zich nog ijveriger dan de beide eerstgenoemden op

de

encyclopaedische

toegelegd

,

maar op

te

der

ojitwikkeling

overdrevene wijze

,

Spenersche Theologie

om hem

als

den eigenlijken

representant dezer school te laten optreden (Zie zijn Definitio methodi stildii theologii.

logici,

Halae

1

708 en Institutio brevis de fine studii theo-

Halae 1708). Breithaupt's inzichten kent men

citationes de studio

werking

uit

zijn leerling

Theologico,

Halae 1702, en

in

uit zijn Exerhun nadere uit-

de Excrcitatio inauguralis de studio Theologico waarmee ,

Henricus Lysius

in

1709 den doctorstitel onder Breit-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen