Encyclopedie der Heilige Godgeleerdheid - pagina 249

Afd. 2 Hfst.

§ 84. CALIXTUS.

III.

241

maar hij rekent er niet mede, en vandaar dat hij, hoe ook in schijn nog met de oude Gereformeerden loopende, toch feitelijk zich in een richting, aan de hunne tegenovergesteld, bewoog. niet,

Georg

§ 84.

Een

Calixtus.

nam

geheel ander verloop

onder de Lutheranen

van de Theologie de

;

en

alzoo

veel

tot

Georg Calixtus

leidde.

(1586

—

uitgebreider

noch

hij

onder

tot de rationalisten

mag

zelfde standpunt

in,

in

intusschen noch tot de

gerekend worden

;

veeleer

waarop Keckermann

zich

neemt

onder de Gerefor-

plaatste, en uit wiens geschriften hij niet weinig

meerden

spaak

Theologen encyclopaedisch geheel het-

Luthersche

de

ont-

krachtsontplooiing

1656), die het eerst een

het Luthersch-orthodoxe wiel stak, piëtisten

onder hen tot scherper

omdat de algemeene Theologische

deze periode bijna geheel naar Duitschland ver-

wikkeling reeds in

werd,

hun minder ruime opvatting

piëtisten en rationalisten

oppositie noopte, en deels

plaatst

de ontwikkeling der Encyclopaedie

deels doordien

overnam.

Calixtus van zijn Luthersche tijdgenooten onderscheidde, was

Wat

hoofdzakelijk

waardeering

historische

zijn

zin

en

ook van datgene, wat

een waardeering, die soms

de

daaruit

niet speciaal

in zeer sterke

voortvloeiende

Luthersch was;

toeneiging tot het ency-

clopaedisch standpunt der Gereformeerden oversloeg. Althans in zijn

opvatting van

de verhouding tusschen de Theologie en de Philo-

sophie beaamt

hij

bijna geheel de Gereformeerde voorstelling, en

met hen vollen nadruk op het Testimonium Spiritus Sancti tegenover de Luthersche voorstelling van de aan het Woord Gods inhaerente bovennatuurlijke kracht. Slechts in zooverre kan evenzoo legt

hij

dan ook onder de voorloopers van het Rationalisme geals hij door Johannes Caselius bezield was met

Calixtus

worden,

rekend

voor het Humanisme, en slechts zelden oog had voor het gevaar dat hieruit voor den welstand der Theologie dreigde. Zijn encyclopaedisch standpunt wordt gekend uit drie een

sterke

te

voorliefde

,

werken: Titius,

gieo zijn

,

i.

uit

de inleiding op

Helmstadt 1661

te

vinden achter

;

2.

zijn

zijn

uit zijn

Epitomc Theologiae

,

ed. G.

Disputatio de principio theolo-

Epitome op

blz.

200—225; en

30.

uit

Apparatus Theo logicus uitgegeven door den Kanselier Johannes ,

16

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen