Om de oude wereldzee - pagina 204

DE HELLENEN.

182

van den Donau tot aan den Peloponesus de provinciën van het

die

Byzantische

En in

toen

rijk

bewoonden voor den Islam

koos de Sultan de wijste

partij,

niet te

winnen waren.

door aan deze provinciën,

ruimeren zin nog dan elders, geheel kerkelijke en nationale autowaarborgen. Met hoeveel druk en uitmergeling dit gepaard

nomie

te

ging,

deed

Patriarch

Dat de Grieksche kerk zich onder haar Constantinopel als eenheid handhaven kon, was al wat

er

in

niet

toe.

een zoo sterk patriottisch volk verbrokkelen kerk,

en uiteen te spatten.

En

zoo

is

om

niet te

het metterdaad de

en niets dan de kerk geweest, die den Griekschen stam voor

ondergang bewaard zijn

de Grieken behoefde,

als

eindelijke

bangste

heeft,

hem

in nationaal

verband saamhield en

weervrijmaking mogelijk heeft gemaakt.

dagen ademde men weer

vrij,

zoodra

men

Zelfs in de

zich binnen de

wanden van het Heiligdom of van het klooster wist. Hoe diep dan ook in menig opzicht de Grieksche geestelijkheid in die dagen der verwildering inzonk, nationaal-Grieksch bleef ze in merg en been. Ze zorgde, hoe gebrekkig ook, voor het onderwijs der jeugd, ze bood aan de door de Janitsaren vervolgden een asyl, ze steunde elk nationaal verzet en zocht alom den nationalen geest wakker te houden.

Ook

het

kloosterleven

werkte in gelijke richting.

Elk

was een nationale burcht, en de monniken toonden hun zin vooral daardoor, dat ze in hun kloosterbibliotheken niet alleen de werken der Grieksche kerkvaders, maar ook de geschriften van Plato en Aristoteles in hun oorspronkelijken tekst opzamelden. Toen het dan ook van 1821 tot 1832 tot de groote nationale worsteling om de vrijmaking van oud-Griekenland kwam, zijn het niet alleen de Pallikaren, maar stellig ook niet minder de geestelijken en monniken geweest, die dit grootsche werk hielpen doorzetten; en eerst wie deze eeuwenoude betrekking tusschen het Grieksche nationalisme en de Grieksche kerk doordenkt, kan zich een helder begrip vormen van de geheel eenige beteekenis die in Griekenland de Staatskerk nog bezit. Meer dan ergens elders is in Griekenland de kerk eeuwenlang de ziel van het volk geweest, en ten deele is ze dit nog. Zelfs kan men in zeker opzicht zeggen, dat ze dit thans nog in enger zin is dan voorheen, ook al heeft de band van natie en kerk aan grootschheid van de idee iets ingeboet. Voorheen toch was de Grieksche kerk de band, die al wat van klooster

echt-nationalen

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen