Antirevolutionaire Staatkunde - pagina 440

STAAT EN KERK.

432

uit

de conscientie een leidslieden

kerkelijke

den Aflaat verleende macht.

Kerk

de

dat

haar

op tegen het misbruik door de

luider protest

al

gemaakt van In

de

verhouding

juiste

haar

in

't

steeds breeder kring

den

tot

Sacrament en

werd toen

in

beseft,

Staat principieel ver-

valscht en bedorven had, door het stellen van den eisch, dat de Over-

heid

den

in

Staat haar gezag ten

deele aan den Bisschop van

Rome

Steeds verder drong de overtuiging door, dat door de

zou ontleenen.

H. Schrift een geheel andere verhouding tusschen beide geëischt werd.

Zóó

blijven

kon het dan ook

opkwam

anarchisme van de Anabaptis-

In het

niet.

mocht men evenmin overglijden. Vandaar, dat toen de dorst

tische secten

naar geestelijke zuivering van het kerkelijke wezen, en dat tegelijk

de dringende behoefte ging spreken,

den

aan

zelfstandigheid

Ware

verzekeren.

toen

civiel terrein

tegenover

magistraat

hieraan

om op

van

een meerdere

de macht der Kerk

kerkelijke

zijde, te

te

goeder ure,

meer inschikkelijk oordeel ten deel gevallen, zoo zou de breuke allicht minder beslist zijn geweest. Maar toen de pogingen der Kerk een

om

opkomend kwaad

't

zich

eeniglijk

steeds

tot

verder

genezen, slechts formeel van aard bleken, en

weren van excessen bepaalden, trok de scheur

het

door,

te

en

hieruit is

door de Reformatie de Kerk zelve haar

universeele

pogen

te

beteekenis

't

te

verklaren, dat toen ten slotte

in

tweeën brak, de Pauselijke macht

verloor,

en de Kerk, die den Staat had

overheerschen, nu op haar beurt

in

de klem van de Staats-

macht geraakte.

§

8.

Luther.

Kenmerkend toch haar

verhouding

onbruikbaren

het,

is

tot

den

dat

gelijk

sinds Gregorius VII de Kerk

Staat in een voor het Staatsieven volstrekt

vorm gewijzigd had, nu van 1517

af,

en vooral onder

Luthers voorgaan, een geheel gewijzigde verhouding in het leven trad, die er toe neigde,

om, omgekeerd, de Kerk steeds vollediger aan den Staat

te

onderwerpen. Van twee zijden wenschte men destijds de hiërarchische macht van Rome te breken, van den kant der Duitsche vorsten en van den kant der leiders op kerkelijk en wetenschappelijk gebied. In Enge-

was opkomen. land

het tusschen

Rome

De Duitsche

en de civiele macht welhaast

Vorsten

vierden

in

tot

het afvallen van

breuke

Rome

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen