Ad Valvas 1972-1973 - pagina 245

25 MEI 1973

20e JAARGANG — NUMMER 32

NA/EEKBLAD VRIJE UNIVERSITEIT Schijn-dialoog met zuid-afrika

kerkleiders) of het af te schilderen alsof het de kortse weg naar geweld zou zijn. ^ Apartheid is een totaal systeem, van sociale onderdrukking én economische uitbuiting, waarvan onderwijs een facet is. Wanneer ik even de onderwijskwestie naar voren haal, dan behoef ik maar naar de geschiedenis van zwart Zuid-Afrika te kijken om te zien, dat alle pogingen om ons te dehumaniseren en alle pogingen om ons te dwingen slecht en 'apart' onderwijs te aanvaarden, actief verzet ontmoetten. Tot op de huidige dag worden swarte studentenleiders verbannen omdat ze er de aandacht op vestigen dat ze als Zuidafrikanen recht hadden op Zuidafriicaans onderwijs van de beste kwaliteit. Dit artikel van Marguerite Isaacs, Mijn studiegenoten en ik secretaresse van VU-magazüie, is herinneren ons nog zeer duidelijk met haar toestemming en met die hoe we in 1960 werden geconfronvan de redactie van VOORLOPIG teerd met de 'Extension of overgenomen uit het mei-nummer University Education Act' die dat jaar van kracht was geworden van dat blad. \ en waarbij het ons werd verboden zogenaamde 'open' universiteiten te bezoeken. We moesten naar om beëindiging van het contact, met het argument dat een dialoog 'ethnic colleges'. Zestig procent van de leerlingen die studiedie iets te betekenen heeft, alleen plannen hadden besloot dat jaar plaats kan vinden tussen zwarte liever geen hoger onderwijs te en blanke Zuidafrikanen, volgen dan het te moeten doen aangezien de hoop dat blanken met inferieur onderwijs op een andere blanken nog eens zouden 'ethnic college' en op die manier kunnen overtuigen reeds larig een nieuwe vernedering te moeteri vervlogen is. ondergaan. Toen ik de brief De reactie van de universiteitsontving waarin stond dat ik was raad was voorspelbaar: de geweigerd voor de Universiteit van vergadering nam de" standpunten Kaapstad, gaf ik er de voorkeur van de zwarte kerkleiders geen aan in Lesotho te gaan studeren. moment in overweging; men die vandaag gaan zweeg er eenvoudig over. Men was Degenen studeren, aanvaarden het feit dat door het zwarte standpunt in ze zijn aangewezen op de 'ethnic verlegenheid gebracht, omdat colleges' onder protest, maar daarin in feite werd voorbijgegaan wanneer hun protest aan een 'blanke' bijdrage. En dus » volhardenzeeninblijven eisen, dat het was het het gemakkelijkst om het onderwijs dat daar wordt zwarte standpunt links te laten gegeven van dezelfde kwaliteit liggen (gedurende de vergadering zijn aXs dat voor alle Zuidwerd geen moment verwezen naar moet afrikanen, worden ze van de het standpimt van de twee zwarte universiteit verwijderd en hun bewegingsvrijheid wordt beperkt. Maar het allerbelangrijkste in dit gebeuren is het feit, dat se ook deel uitmaken van de nationale strijd om bevrijding en actieve samenwerking verlenen aan de arbeidersbeweging.

CHRISTENEN AAN DE VU STAAN AAN VERKEERDE KANT

Het zou de Nederlanders so langzamerhand toch wel duidelijk moeten zijn, dat ieder besluit om contacten te onderhouden met Zuid-Afrika, op welk niveau dan ook, de keus inhoudt tussen aan de ene kant ondersteuning van het blanke apartheidsregiem of aan de andere kant een betuiging van solidariteit met de onderdrukte swarte bevolking. Iedereen kan weten dat geen positieve veranderingen zijn opgetreden in het onderdrukkende machtsapparaat, ondanks de intensieve contacten met het Westen. Integendeel. De dialoog tussen het Zuidafrikaanse regime en degenen die het ondersteunen is zonder enige betekenis gebleken voor de zwarte bevolking. Alleen met deze wetenschap In het achterhoofd kan men het besluit van de Vrije Universiteit over het al dan niet handhaven van het ultwissellngsverdrag met de Universiteit van Potchefstroom beschouwen. De Universiteitsraad van de VU besloot op 3 april de banden niet te verbreken, maar een dlaloog-nleuwe-stijl aan te gaan, wat dat ook in concreto mag betekenen. Deze mogelijkheid werd zelfs verkozen boven een opschorting totdat alle Zuidafrikanen toegang zouden kunnen hebben tot Potchefstroom. Je zou toch zeggen dat zo'n eis een vanzelfsprekendheid zou moeten zijn voor een universiteit die zich christelijk noemt. Bij contacten in het verleden zijn kennelijk nooit bezwaren gerezen tegen het feit, dat men zich aan de uitsluitend blanke universiteit van Potchefstroom niets van dit basisprincipe aantrok. Ik had gedacht dat de Nederlanders van hun veelvuldige contacten met de Zuidafrikaanse broeders zouden hebben geleerd, dat het niet voldoende Is om zich luidkeels tegen de apartheid te verklaren. Toch werd dit tijdens de vergadering van de Universiteitsraad opnieuw en eensgezind gedaan. Volgens mij, als zwarte ZuTSafrikaanse, is dit niet voldoende, omdat de ervaring heeft geleerd dat het altijd bil holle frasen blijft, terwijl er op politiek-economisch niveau geen veranderingen optreden in de investeringen van het Nederlandse bedrijfsleven; in de sport gaan de bezoeken van uitsluitend blanke teams gewoon door; Zuidafrikaanse Produkten worden normaal verhandeld; men is behulpzaam bij emigratie; en op academisch niveau worden de contacten met het meester-bretn van het systeem gehandhaafd. Dit alles gebeurt, hoewel men zegt te streven naar rechtvaardigheid op raciaal gebied In het onderwijs en elders. Het is naïef om daarbij te vergeten, dat de blanke universiteiten die, zoals Potchefstroom, het apartheidsregime steunen, het wetenschappelijk en technisch arsenaal vormen, waarmee het systeem ten uitvoer ka» worden gebracht. Dat een vertegenwoordigend

lichaam van een christelijke universiteit in Nederland zo een treffende naïveteit ten toon kan spreiden in zijn analyse van de Zuidafrikaanse situatie. Is misschien te wijten aan de naïveteit van de voorstanders van een dialoog met Potchefstroom, wat ook hun argumenten mogen zijn. De Peddema's, de Diepenhorsten en de Van den Bergs, die vol zendingsdrang en geloofsijver menen dat ze niet alleen hun Zuidafrikaanse broeders veel te leren hebben, maar ook nog veel van hen liunnen leren, kun je eigenlijk niet anders dan kinderlijk noemen. Misschien is het door deze over-identiflcatie dat ze bijna verdrinken in een zee van schuldgevoel over rassendiscriminatie in Nederland. Het valt mij direct op hoe 'blank' dit stafidpunt is — en hoe kinderachtig. Dit zou ook de verklaring kunnen zijn voor de reactie (dat wU zeggen: het uitblijven van een reactie) van de'universiteitsraad op het verslag dat prof. dr. D. C. Mulder gaf van zijn gesprek met twee zwarte kerkleiders over deze deze zaak. Deze belde mannen vroegen onafhankelijk van elkaar

VOOR NBG-PROJECT Op donderdag 12 april j.1. werd het hoofdgebouw van de Vrije Universiteit officieel geopend. De wijze waarop deze officiële openstelling binnen en buiten de Vrije Universiteit in de belangstelling heeft gestaan, geeft aan dat, hoewel het gehele universitaire complex nog niet ia voltooid, een belangrijk punt in de ontwikkeling van de Vrije Universiteit is bereikt. Duizenden, medewerkers en studenten, kunnen en mogen in dit hoofdgebouw dagelijks hun werk doen. Ter gelegenheid van de opening van het hoofdgebouw kwam de universiteitsraad op 12 april in bijzondere vergadering bijeen. Op voorstel van èén van zijn leden besloot de raad met algemene stemmen tot het houden van een inzameling onder alle leden van de imlversitaire gemeenschap. De opbrengst van deze inzameling zal in overleg met het hoofdbestuur van het Nederlands Bijbelgenootschap bestemd worden voor een project van het NBQ in binnen- of buitenland. Aanleiding tot het raadsbesluit was de expositie in het hoofdgebouw, die in het teken staat van het boek. Onder de boeken is het dan de bijbel, die in de meest ware zin hèt boek is en de aandacht van ieder verdient. Ten behoeve van de verspreiding van dit boek besloot de universiteitsraad dan ook allen die tot de universitaire gemeenschap behoren te vragen bij te dragen tot een feestelijke gift van de Universiteit ten gevolge van de opening van het hoofdgebouw. De inzameling zal in de komende weken gehouden worden. Niet langs de weg van een rondgang met een collectebus of iets dergelijks: men Krijgt gelegenheid een bedrag over te maken op postgirorekening 6327 ten name van de Vrije Universiteit te Amsterdam, onder vermelding van ' t g v . NBG gbr: 9.048'. De universiteitsraad hoopt en verwacht dat ieder lid van de gemeenschap in de komende weken, maar vóór 15 juni 1973 zijn bijdrage zal willen leveren. (Brief van TTR aan de leden van de universitaire gemeenschap).

Niettemin wU de VU met deze voorstanders van apartheid contacten onderhouden. Zij wil de 'dialoog voeren' met deze voorstanders van christelijk-natlonaal onderwijs. Je hoeft maar een blik te werpen in de laatste jaargang van 'Woord en Daad', orgaan van een zogenaamde 'progressieve' stroming in Potchefstroom, of je kunt er geen enkele twijfel over koesteren dat in deze caJvinistische beweging ten diepste wordt geloofd in onderwijs voor ledere groep-naar-zijn-aard, hetgeen voor Potchefstroom betekent: loyaliteit met Afrikaner boven loyaliteit met andere Zuidloyaliteit met de Afrikaner boven dien dat scheiding op basis van ras, godsdienst en cultuur wordt gesteund en dat onderwijs wordt gecentraliseerd in etnisch bepaalde afdelingen. Er Is, kortom, sprake van een Afrikaner-wereldbeschouwing waarin de Afrikaner zelf de voogd is van alle zwarte volkeren, een situatie die hij op de bijbel baseert en die hij misbruikt om de blanke heerschappij te laten voortduren en om de daden van de regering te rechtvaardigen. Het behoeft geen verbazing te wekken dat bekende academici uit Potchefstroom hun wetenschappelijke bijdragen leveren aan de uitvoering van apartheid. Intussen wordt in Zuid-Afrika het 'zwarte denken' hoe langer hoe dynamischer. Bijna dagelijks komen zwarte arbeiders op allerlei plaatsen in verzet tegen de gehate trekarbeid en tegen de hongerlonen. Alles wijst erop dat de

Afrikanen er op 't ogenblik economisch slechter aan toe zijn dan enkele jaren geleden en dat het verschil tussen blanke en zwarte lonen toeneemt. Het gemiddelde blanke inkomen is dertien maal het gemiddelde swarte inkomen en in Soweto, een zwart woonoord, leeft 68 procent van alle zwarte gesinnen beneden het bestaansminimum. Zwarte actie zal blanke reactie uitlokken, alleen lijjct het erop dat blank Zuid-Afrika te traag reageert op de bewegingen onder de zwarte bevolking. Want evenals in Nederland vaak het geval is, ziet men niet in. of wil men niet inzien dat in Zuid-Afrika de geesten tussen blank en zwart al veel te ver gescheiden zijn, en dat blank Zuid-Afrika bovendien niet op de hoogte is van de gevoelens en behoeften van de zwarte meerderheid. Ze hebben volstrekt geen oog voor de venoijdering en verbittering tussen hénself en de zwarte gemeenschap. Geen enkele weldenkende Nederlander kan zich verbeelden, dat hij daarin nog een rol heeft te spelen. De situatie in Zuid-Afrika escaleert in de richting van het moment waarop de zwarte bevolking haar volledige rechten zal opeisen. Op dat moment zal West-Europa party moeten kiezen. Ze zal dat zonder enige twijfel doen voor haar economische belangen. Dat zal ook het moment zijn waarop de Peddema's, de Diepenhorsten en de Van den Bergs hun keus zullen moeten maken. Het zal mij niet verbazen wanneer dit soort mensen als een blad aan een boom zullen omdraaien en zich met hun blanke Zuidafrikaanse broeders zullen identificeren. Het onvermogen van blanke Nederlandse christenen om zich In de situatie van de zwarten te verplaatsen brengt met zich mee, dat de zwarte aanbeveling de banden met een universiteit, die zeker een bolwerk van apartheid kan worden genoemd, werd genegeerd. Daarmee staan de christenen aan de VU aan de verkeerde kant. De enige weg die de VU openstond was: alle contacten met Potchefstroom te verbreken en als ze toch iets had willen doen, hulp te bieden aan groepen die wérkelijk veranderingen nastreven, zoals bijvoorbeeld de zwarte Suid Afrikaanse Studenten Organisatie, de ZA Vakbeweging (SACTU), het Afrikaanse Nationale Congres (ANC).

Samenstelling: Bureau pers en voorlichting. De Boelelaan 1105 (Postbus 7161) Amsterdam, tel. 48 26 71. Kopg, niet bestemd voor de mededelingenrubriek, moet (getypt) uiterlijk maandagmorgen om 10 uur binnen zUn. Advertenties: J. O. Duyker, Amsterdamseweg 397. Amstelveen. Postbus 228. Tel. 020-43 2615; Dgg 43 18 10.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen