Ad Valvas 2006-2007 - pagina 43

AD VALVAS IA SFPTEMBER 2006

W

E T E N S C

H A P

PAGINA 7

> Weetjes

Broeikaslezing De wiskimdige Stephen Mcintyre trekt in twijfel dat de aarde opwarmt door toedoen van de mens. Hij is met zijn opvattingen de luis in de pels van de klimaatwetenschap. Vorig jaar publiceerde hij samen met de econoom Ross McKitrick een artikel waarin hij de berekeningen bekritiseert van de zogeheten hockeystickgrafiek, de grafiek van de opwarming van de aarde sinds de middeleeuwen, waarop klimaatwetenschappers de broeikastheorie baseren. De data en de berekeningen kloppen niet, betoogden Mcintyre en McKjtrick. Het artikel veroorzaakte wereldwijd veel beroering. Mcintyre geeft donderdag 14 september een lezing, waarin hij zijn opvattingen zal toelichten. Aanvang: 19.30 uur in het WN-gebouw. (WV)

Normen waarden

Geboren: Nijmegen 1970, opgegroeid in Valkenswaard Studie: Medische biologie Utrecht Promotie: 2002 Universiteit Utrecht Onderwerp: Communicatie tussen zenuwcellen Functie: assistant professor aan de VU Voor jonge talentvolle wetenschappers bestaat de Veni-subsidie: 200.000 euro voor dne jaar onderzoek. Deze NWO-beurzen worden toegekend aan mensen die met langer dan dne jaar geleden promoveerden en een veelbelovend onderzoeksvoorstel indienden. Dit IS het vierde deel in een sene portretten van VU-onderzoekers die recentelijk een Veni-beurs kregen. TEKST: DIRK DE HOOG FOTO: CHRISTIAAN KROUWELS

Kijken naar zenuwcellen

"Zenuwcellen commtmiceren met elkaar door het uitwisselen van neurotransmitters. Die worden in blaasjes naar het uiteinde van de zenuwcel gebracht, waar de blaasjes opengaan. Met onder meer een speciale microscoop bekijk ik hoe de laatste stappen van dat proces verlopen. Hoe de blaasjes afmeren op de juiste plek en deze speciale plekken worden opgebouwd, is nog vrijwel onbekend. De techniek van fluorescerende microscopic die ik gebruik, is een al bestaande optische methode. Maar die wordt nog nauwelijks gebruikt bij neurologisch onderzoek. Dat is dus vernieuwend." Wat maakt jouw onderzoek belangrijk? "Met deze techniek kan ik echt de werking van zenuwcellen bij proefdieren bekijken. Met een elektronenmicroscoop zie je alleen maar momentopnamen in plakjes dode cellen. Voor zenuwcellen is het van essentieel belang dat ze weten wat de boven- en de onderkant van de cel is, de polanteit. Als dat proces verstoord raakt, werkt de cel niet meer en gaat op termijn het organisme dood. Waarschijnlijk is dat bij veel neurologische aandoeningen, zoals Parkinson, het geval. Ik hoop beter te begrijpen hoe bepaalde processen binnen zenuwcellen werken. Als je weet wat misgaat, kun je misschien een remedie bedenken om bepaalde aandoeningen te genezen of te voorkoWaarom aan de VU? "Ik werk bij het Center for Neurogenomics and Cognitive Research. Dat is in Nederland echt een van de meest vooraanstaande onderzoekscentra op dit gebied, vooral omdat het heel erg interdisciplinair is. Er zijn contacten met het ziekenhuis, maar ook met bijvoorbeeld biofysica bij natuurkunde. Daar werken ze met hetzelfde soort microscoop als ik gebruik, alleen doen ze er ander onderzoek mee. Ik kan met hen over allerlei technische zaken praten. Ik wilde hier zelf naartoe, maar ik ben ook gevraagd. De liefde komt dus van twee kanten." Waarom kreeg uitgerekend jij die beurs? "Alijn enthousiasme is ongetwijfeld erg belangrijk geweest, maar ook mijn ervaring. Ik ben eerst een

tijdje naar Duitsland gegaan om de techniek te leren en ik had al een subsidie van drie ton gekregen om een speciale microscoop aan te schaffen. Ik heb die Veni-beurs vrij Iaat aangevraagd. Daardoor kon ik laten zien dat ik niet alleen een goed idee had, maar ook echt iets in mijn mars heb. Het was ook positief dat ik op meerdere plaatsen heb rondgekeken en het was gewoon een goed plan." Wat trekt je in de wetenschap? "Het is natuurlijk een cliché, maar het is vooral de nieuwsgierigheid. Ik heb altijd al iets met biologie gehad, al op het vwo. Tijdens mijn studie is die nieuwsgierigheid meer de kant van de hersenen opgegaan. De mens is een ongelooflijk gecompliceerd organisme en van het brein weten we nog heel erg weinig, dus daar valt nog ontzettend veel te ontdekken. Bovendien IS dit onderzoek heel multidisciplinair. Je bent met van alles bezig. Uiteindelijk hoop ik iets maatschappelijk nuttigs te doen." Wat was je gaan doen zonder deze beurs? "Dan had ik op een andere manier geprobeerd aan geld te komen. Hier bij de afdeling Functional Genomics is geld binnenhalen een voorwaarde voor een vaste aanstelling. Ik had al eerder een subsidie gekregen, dus ik denk dat het me ook wel langs een andere weg was gelukt. Maar dit is natuurlijk wel heel mooi. Nu heb ik een vaste aanstelling. Een belangrijk onderdeel van mijn werk is projectvoorstellen schrijven om aan subsidie te komen. Ik heb twee promovendi in dienst en ik hoop mijn groep nog verder te kunnen uitbreiden. Eerlijk gezegd zou ik niet weten waar ik net zoveel voldoening uit zou kunnen halen als uit onderzoek doen. Nog maar een cliché. Mijn werk is zo ongeveer mijn hobby. Soms moet je er wel veel voor doen. In Duitsland bijvoorbeeld werkten we regelmatig twaalf uur per dag en niet alles wat je doet, levert het gewenste resultaat op. Maar elke dag is weer een verrassing. Daar kan een leaseauto van de baas niet tegenop. Als ik dan toch iets anders zou moeten doen, dan maar schaapherder of zo. In de natuur zijn, trekt me erg. Op de middelbare school droomde ik ervan hawaïdolfijnen te gaan bestuderen. Misschien heb ik gewoon te veel naar de tv-serie Flipper gekeken."

Pabo-studenten worden matig opgeleid om aandacht aan waarden en normen in het onderwijs te besteden, concludeert Martijn Willemse in zijn dissertatie waarop hij 21 september promoveert. Hij deed onderzoek bij de Christelijke Hogeschool Noord-Nederland. Daar wordt bij de opleiding voor leraren voor de basisschool expliciet aandacht besteed aan pedagogisch omgaan met waarden en normen. In de praktijk blijken studenten echter lang niet alle leerdoelen op dit terrein bereikt te hebben. Dat komt mede door de individuele invulling van waardenvol opleiden. De nagestreefde opleidingsdoelen moeten explicieter en collectiever worden gemaakt. Volgens Willemse is veel onderzoek op dit terrein te theoretisch en te weinig gericht op de praktijk van het onderwijs. (DdH)

Veranderziek Werknemers worden letterlijk ziek van reorganiseren. Daardoor lopen de meeste reorganisaties uit op een mislukking. Dat blijkt uit onderzoek van hoogleraar verandermanagement Anton Cozijnsen. Hij onderzocht 144 reorganisaties, waarvan zeventig procent uitliep op een mislukking. "Tachtig procent van die mislukkingen komt doordat te weinig rekening wordt gehouden met hoe individuen veranderen", aldus Cozijnsen. "De meeste mensen zijn nu eenmaal niet verandergericht. Bedrijven huren prachtige adviesbureaus, die heel mooie rapporten schrijven. Maar die staan veel te ver van de werknemers af. Mensen hebben al zoveel onzekerheden. Als je daar nog meer onzekerheden bovenop gooit, gaan ze dwarsliggen. Paradoxaal veranderen, noem ik dat." Hij adviseert organisaties zich meer te verdiepen in de psychologie van hun mensen. "De door mij onderzochte organisaties wisten dat allang, maar die adviesbureaus gaan gewoon op dezelfde voet door. Die zijn dus zelf ook niet erg verandergencht", stelt Cozijnsen. (PB)

Tandvleesontsteking Onderzoek op DNA-niveau is een goede manier om tandvleesontsteking aan te tonen. Dat blijkt uit onderzoek van Khalil Boutaga die 19 september hierop promoveert. Maar een klein aantal soorten orale bacteriën is belangrijk bij het ontstaan en het verloop van tandvleesontsteking. Het aantonen van deze bacteriën gebeurt al lang door ze in laboratoria op kweek te zetten. Boutaga laat zien dat een meuwe aanpak om de bacteriën op DNA-niveau aan te tonen, de Real-Time PCR, zeer gevoelig en specifiek is. Deze methode komt overeen met de bacteriekweek, maar heeft aanzienlijke voordelen: eenvoud, snelheid, hoge verwerkingscapaciteit, automatisering en het feit dat er geen besmettingen worden overgebracht. (FB)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen