Ad Valvas 2006-2007 - pagina 401

AP VALVAS 29 MAART 2007

W E T E N S C H A P

PAGINA 7

> Weetjes

Oude stad Amsterdam is bijna een eeuw ouder dan altijd werd gedacht. Dat stelt Piet van Reenen, emeritus hoogleraar taalkunde en amateurarcheoloog. Binnenkort verschijnt zijn boek Diemen m het land van Amstel, waarin hij zijn idee uitlegt. De Linnaeusstraat is volgens Van Reenen de oudste straat van Amsterdam en niet de Warmoesstraat, zoals tot nu toe werd aangenomen. De Lirmaeusstraat, toen Oetewalerweg, bestond al in 1070 en hep toen door naar het toenmalige Duivendrecht, dat op een landtong tussen twee meren lag. Rond dat jaartal is ook een deel van de huidige Amstel als kanaal uitgegraven, denkt Van Reenen. Hij baseert zijn conclusies op kaarten uit de zestiende eeuw en op vondsten langs de Amstel. Van Reenens ideeën zijn door archeologen met gemengde reacties ontvangen. (WV)

Vrouwenwerk

Mirjam Pijnappels Geboren: Veghel, 1973, opgegroeid in Schijndel Studie: Biomedische gezondheidswetenschappen Nijmegen Promotie: 2004 Struikelende mensen Onderwerp: Waarom de een valt en de ander niet Functie: Postdoc onderzoeker Voor jonge talentvolle wetenschappers bestaat de Veni-subsidie van 200.000 euro om drie jaar onderzoek te doen. Deze NWO-beurzen worden toegekend aan gepromoveerden die een veelbelovend onderzoeksvoorstel indienden. Dit is het zevende deel in een serie portretten van onderzoekers aan de VU die recentelijk een Venibeurs kregen. TEKST: DIRK DE HOOG FOTO: CHRISTIAAN KROUWELS

Het voorkomen van vallen

Reageren? Mail naar redactie@advalvas.vu.nl

"Als mensen struikelen, weet de een zijn balans terug te vinden en de ander valt. Ik probeer uit te zoeken wat het verschil tussen wel en niet-vallenden is. Ouderen vallen bijvoorbeeld eerder dan jongeren. Dat komt omdat de kuitspieren van ouderen meer tijd nodig hebben om op de benodigde kracht te komen. Daar heb ik tijdens mijn promotie al onderzoek naar gedaan en dat ga ik nu verder uitbreiden, bijvoorbeeld door te kijken waarom mensen een obstakel, zoals een losliggende stoeptegel, wel of niet kunnen ontwijken. Uiteindelijk wil ik een simpele test ontwikkelen om mensen met een hoog valrisico op te sporen."

door de schooldecaan gestimuleerd om naar de universiteit te gaan. Dat leek me toen iets heel groots en moeilijks. Als ik niet was gaan studeren, was ik waarschijnlijk een beroepsopleiding voor fysiotherapeut gaan volgen. Geneeskunde leek me wel wat, maar ik wilde toch liever geen arts worden. Gezondheidswetenschappen in Nijmegen is ook behoorlijk exact gericht, dus die opleiding was een goed alternatief. Dat ik nu antwoorden mag zoeken op vragen die ik interessant en belangrijk vind, is geweldig. Zeker omdat mijn onderzoek ook maatschappelijk relevantie heeft. Dat vind ik belangrijk."

Waarom aan de VU? "De faculteit Bewegingswetenschappen heeft een goede reputatie op het gebied van onderzoek. Wetenschap bedrijfje niet in je eentje. Met collega's kan ik goed praten over wat ik aan het doen ben. Bovendien heb ik voor mijn promotieonderzoek in het bewegingslaboratorium met behulp van heel goede technici een speciale struikelopstelling gebouwd, die ik nu ook weer gebruik. Dat is een unieke opstelling die ik waarschijnlijk niet zomaar kan meenemen naar een andere plek."

Waarom heb juist jij die beurs gekregen? "Ik durfde er niet op te hopen, omdat ik om me heen zag hoe mensen teleurgesteld raakten doordat ze die beurs niet kregen. Mijn aanvraag viel in de sector medisch. Dat betekent veel concurrentie van mensen die zeer aansprekend onderzoek doen naar allerlei ziektebeelden. Ik had na mijn promotie gelukkig een aanstelling voor twee jaar gekregen om verder onderzoek te doen en een subsidieaanvraag te schrijven. Dat heeft mijn positie sterker gemaakt. Ik kon nu blijkbaar de commissie overtuigen dat ik in staat ben vernieuwend en relevant onderzoek te doen."

Wat is de relevantie van je onderzoek? "Zeker bij ouderen is vallen een veel voorkomend ongeluk met vaak heel vervelende gevolgen. Ongeveer de helft van de mensen die een heupfractuur oploopt, overlijdt binnen een jaar aan de gevolgen die zo'n letsel met zich meebrengt. Mijn doel is om fysieke beperkingen bij ouderen op te sporen, zodat zij geholpen kunnen worden om vallen te voorkomen. Nu komen al bij steeds meer ziekenhuizen zogeheten valpoli's. Die zouden deze kennis goed kunnen toepassen. Mijn onderzoek is ook wetenschappelijk vernieuwend. Wat ik kan onderzoeken met mijn 'struikelopstelling' doet bijna niemand anders. Bovendien ga ik ook epidemiologisch onderzoek doen om te kijken of mijn test in de praktijk werkt. Dus ik blijf niet alleen in het lab." Wat trekt je aan in de wetenschap? "Ik ben gefascineerd door hoe het menselijk lichaam in elkaar steekt, bijvoorbeeld dat je op twee benen kunt lopen. Ik heb studeren niet van huis uit meegekregen. Als ijverige en gemotiveerde leerling werd ik

Wat was je zonder die beurs gaan doen? "Tja, uiteindelijk heb ik stiekem toch altijd gehoopt dat ik die beurs zou krijgen. Ik zag het als ongeveer de laatste kans om in de wetenschap te blijven. Je moet er natuurlijk ook wel in geloven om overtuigend over te komen. Misschien had ik naar het buitenland kunnen gaan. Maar om dat lange tijd te doen, spreekt me niet zo aan. Ik ben in Nederland al een paar keer van plek veranderd, want ik heb na mijn afstuderen eerst twee jaar in Maastricht gewerkt en heb het nu in Amsterdam erg naar mijn zin. Dus weinig behoefte om weer te verkassen. Maar ik denk dat buiten de universiteit ook een heel leuk leven mogelijk is. Waarschijnlijk was ik op zoek gegaan naar een beleids- of managementfunctie op het gebied van de wetenschap, want onderzoek trekt me toch het meest." Pijnappels houdt dinsdag 10 april om 19.30 uur een presentatie over haar onderzoek. Locatie: medische faculteit A 301

De textielnijverheid was in de zeventiende en achttiende eeuw een van de belangrijkste bedrijfstakken in Nederland. Er werkten beslist niet alleen maar vrouwen, ontdekte Elise van Nederveen Meerkerk, die de sekseverhoudingen binnen deze sector tussen 1581 en 1810 in kaart bracht. Ook veel mannen hielden zich bezig met het spinnen. Van Nederveen Meerkerk ontdekte dat er wel sprake was van een zekere seksescheiding in de textielarbeid, maar dat deze niet eenduidig was. De scheiding hing samen met tal van sociaal-culturele en economische factoren. Zij bracht voor het eerst het belang van de hele textielindustrie voor de Nederlandse economie in kaart. Vrijdag 30 maart promoveert Van Nederveen Meerkerk op het proefschrift De draad in eigen hand bij de faculteit Letteren. (WV)

Depressie Depressieve patiënten hebben een 2,5 keer hoger risico op hart- en vaatziekten dan niet-depressieve mensen. Koen van der Kooy onderzocht welke factoren hierop invloed hebben. Hij promoveert hierop donderdag 29 maart bij het VUmc. Van der Kooy volgde twee jaar lang een groep van 282 huisartspatiënten, van wie de helft depressief was. Uit zijn onderzoek bleek dat depressieve patiënten bij aanvang in vergelijking met de controlegroep een verlaagde hartritmevariabiliteit vertoonden. "We weten dat een depressie invloed heeft op het autonome zenuwstelsel, daar kan dit door komen", vertelt Van der Kooy. Ook bleken depressieve patiënten minder lichamelijk actief te zijn. Gebrekkige lichaamsbeweging is een risicofactor voor hart- en vaatziekten. (FB)

ClJëntelisme Persoonlijke ondeugden leveren publieke weldaden op. Dat vond althans de Nederlandse arts en schrijver Bernard Mandeville (1670-1733). Hij bedoelde ermee dat een politicus zijn eigen ondeugden zoals bedrog en hebzucht, mits hij het wat handig en verstandig aanpakt, tot voordeel van de samenleving kan laten strekken. Mandeville had het over zaken als cliëntelisme, waarbij men binnen regentenfamilies elkaar lustig bevoordeelde met bestuurlijke banen en voordelen. Tegenwoordig gaat het niet anders, zal hoogleraar beleidswetenschap Hans van den Heuvel betogen in zijn afscheidscollege op donderdag 26 april om 15.45 uur m de VU-aula. Belangrijke ambtelijke functies, openbare ambten en adviesbaantjes worden door bestuurders aan partijgenoten vergeven zonder dat er democratische verantwoording over wordt afgelegd. Klassenjustitie is evenmin geheel uitgebannen. {PB)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen