Ad Valvas 2006-2007 - pagina 85

AD VALVAS 5 OKTOBER 2006

I N T E R N A T I O N A A L

PAGINA 5

Irakese activist Awras Haddad:

'In Irak vertrouwt niemand de ander' De Irakese mensenrechtenactivist Awras Haddad was vorige week in Nederland om solidariteit met haar volk te kweken. Maar ze lijkt zelf niet in een goede afloop te geloven. TEKST: PEIER BREEDVELD FOTO: AVC/RICHELLE VAN DER VALK

In een coUegezaal in het Wis- en Natuurkundegebouw staat een handvol jongeren om een laptop heen. Daarop is een diavoorstelling over studenten in Bagdad te zien: fouillerende soldaten bij de ingang van de universiteit, een werkkamer waar net een explosie is geweest, een bibliotheek zonder boeken, een collectieve diploma-uitreiking aan vrouwelijke studenten die allemaal precies dezelfde, naargeestige boerka dragen en die niet van elkaar te onderscheiden zijn. De dia's zijn van de Irakese mensenrechtenactivist Awras Haddad, die op uitnodiging van het Interkerkelijk Vredesberaad (IKV) naar Nederland is gekomen om her en der te spreken en te overleggen over wat Nederlanders voor Irak kunnen doen. De jongeren zijn studenten politicologie, oprichters van het internationale studentennetwerk Life-Lines, gretig om iets te kunnen betekenen. Bijzonder hoogleraar burgeractivisme in oorlogssituaties Mient-Jan Faber, een prominente IKV'er, is hun mentor. De Life-Liners hebben het plan opgevat om Irakese professoren die in Irak door terroristen worden bedreigd - sinds april zijn er al honderd vermoord - een tijdje tot rust te laten komen op een Nederlandse campus. Ze vuren hun vragen af op Haddad: hoe moeten we dat aanpakken, langs formele of informele weg? Krijgen hoogleraren met verlof doorbetaald? Hoe moet dat met hun gezinnen? Haddad maakt een uitgebluste indruk. Ze lijkt niet veel heil in het plan te zien. Zoiets kan niet anders dan via het ministerie van Onderwijs en die zal dan zelf hoogleraren willen aanwijzen. Dat zal gegarandeerd niet op een eerlijke manier gaan, verzucht ze.

Awras Haddad: 'Vertel aan de Irakezen hoe democratie jullie leven beïnvloedt'

De studenten willen graag rechtstreeks met Irakezen mailen, maar zelfs dat is volgens Haddad niet eenvoudig. Mails sturen met informatie over je persoonlijke situatie? Dat doet geen Irakees, meent ze. "Er is namelijk altijd een ander in de buurt die kan meelezen." Wat Haddad vertelt, is onthutsend. "In Irak vertrouwt niemand de ander. En iedereen denkt alleen nog maar aan zichzelf. Aan zichzelf en zijn eigen familie." Ieder ander is de vijand. Je hoeft in elk geval geen gunsten van anderen te verwachten.

Buitenwereld "Het spijt me", zegt ze terwijl ze haar schouders ophaalt. "Maar ik wil graag eerlijk tegen jullie zijn. Ik weet het ook allemaal niet." De Life-Liners laten zich niet uit het veld slaan. Ze willen per se dat dit lukt. "Twee professoren en vier studenten per keer uitnodigen, dat moet mogelijk zijn", zegt Life-Liner Eline Veninga. Uiteindelijk krijgen ze Haddad zover dat ze haar vader belt met haar mobiele telefoon. Haar vader is hoogleraar business administration en kan wellicht meer

voor elkaar krijgen. Hoe belangrijk het is om contacten te leggen met Irakezen blijkt uit de verhalen van Faber, die tijdens het beleg van de Bosnisch-Herzegovinese stad Sarajevo in de Balkanoorlog de stad in en uit reisde. De inwoners, die via de radio niets anders dan propaganda en nationalistische

'Ik ZOU zo

graag bloemen mee naar huis nemen ^ muziek te horen kregen, hongerden naar berichten uit de buitenwereld. Wat vindt de buitenwereld hiervan? Wat dóet de buitenwereld? Naar welke muziek luistert de buitenwereld? Faber nam brieven van Sarajevische schoolkinderen mee naar Nederland. Hij moest ze het land uit

>Jumoke I VU-student geneeskunde Jumoke Vreden maakt in acht weken een theatervoorsteUing met veertien middelbare scholieren uit Kibera. Een wandeUng door de sloppenwijk Kibera is ronduit confronterend.

smokkelen omdat ze het VN-vliegtuig niet in mochten - brieven vielen niet onder humanitaire hulp. Nederlandse scholieren schreven meteen brieven terug. "Hoe verschillend ook de cultuur, leeftijdgenoten begrijpen elkaar onmiddellijk", aldus Faber. De brieven werden door de Sarajevische kinderen verwelkomd als manna uit de hemel. "Moet je nagaan - de VN beschouwt dat ni'et als humanitaire hulp."

Soenniet of sjiiet De Life-Liners zijn zwaar teleurgesteld. Ondanks de flyers die ze hebben uitgedeeld, de posters die ze hebben opgehangen en de persberichten die ze hebben rondgestuurd, is er niemand komen opdagen op het debat en de workshop die ze rond Haddad hebben georganiseerd. Volgens Life-Liner Sharona Asghari is die desinteresse tj^isch voor VUstudenten. "Een dergelijk debat op de UvA trekt volle collegezalen." Maar Faber is niet verbaasd. "Zoiets moet je inlassen in een bestaand college, waar studenten toch al naartoe gaan. Hier zullen ze niks voor afzeggen. Maar deze kleine groep is en-

De meeste vrouwen in Kibera krijgen een stuk of acht kinderen, verspreid over het vruchtbare deel van hun leven. Vaak krijgt de eerstgeboren dochter al een kind voordat de moeder voor de laatste keer zwanger is geweest. Een wandeling door Kibera illustreert dit. Overal zie ik kinderen rennen, spelen, kruipen, slapen en huilen. Moeders, zusters, tantes en buurvrouwen binden de kleinsten op hun rug. Door gebrek aan geld kunnen vaak niet alle kinderen in een gezin naar school. De eerste Engelse les is echter voor allemaal gelijk. Sommige peuters schrikken hier van mijn beige verschijning, maar anderen verzamelen al hun moed en als ik langsloop roepen ze in koor: "Hauwaroe, hauwaroe, hauwaroe!" en grijpen naar mijn handen. "I'm fine and how are you?" antwoord ik netjes. Oudere kinderen beginnen te lachen en roddelen over de mzungu (blanke) die voorbijkomt. In Nederland heeft nog nooit iemand zich vergist over mijn gemixte achtergrond, maar in Kenia blijft mijn Afrikaanse bloed onopgemerkt. Monica is nu wel gewend aan deze reacties als ze mij op sleeptouw neemt. Zij geeft home based care aan mensen met hiv en aids. In rap tempo loopt Monica verder de wijken in; over de stoffige wegen, rotsige paadjes en modderige gangetjes. We balanceren over dunne balkjes die als brug dienen over een rivier van

thousiast, en dat is wmst." Voor Haddad staat nog een debatavond in debatcentrum De Balie op het programma, ze heeft al een spreekbeurt tijdens de Planet Peace-manifestatie van het IKV in Scheveningen achter de rug, overal probeert ze mensen bewust te maken van de situatie in Irak. Ze houdt niet van reizen, zegt ze, maar Nederland vindt ze fantastisch. "Vooral de bloemen. Ik blijf bij elke bloemenwinkel staan. Ik zou zo graag bloemen meenemen naar Irak." Haar ogen beginnen zowaar te glanzen. "Neem tulpenbollen mee naar Irak", stel ik voor. Dan gaan haar schouders weer omlaag. "Die kunnen waarschijnlijk niet tegen de hitte." Ze vertelt niet graag over zichzelf. Ze is tandheelkundige, had een praktijk in een ziekenhuis dat in een door soennieten gedomineerde wijk staat, maar waarom ze die praktijk precies heeft opgegeven, wordt niet geheel duidelijk. Ze wil niet zeggen of ze soenniet of sjiiet is. "Ik ben gewoon een Irakees." Na de moord op haar moeder (in 2004), die een vrouwennetwerk had opgericht, stichtte Haddad samen met haar vader de organisatie Yasmin op om jongeren en vrouwen m haar land te helpen.

Matheid Een Amerikaans televisiestation wil haar inspanningen volgen voor een soort reality-soap, zegt ze. Over de specifieke voorwaarden moet nog worden onderhandeld. Ze draait zich naar een van de Life-Liners. "Ik wil graag naar huis", zegt ze. "Ik moet nog iets doen voor de bijeenkomst vanavond." Dezelfde uitgebluste matheid zag ik ook bij Saif Ahmed, de Irakese medicijnenstudent die in juni op uitnodiging van Life-Lines aan de VU was. Hun ogenschijnlijke defaitisme is moeilijk te rijmen met hun inspanningen om toch een civil society in Irak op te bouwen. "Wat jullie kunnen doen", zegt Haddad, "is aan Irakezen vertellen hoe jullie leven, hoe democratie jullie leven beïnvloedt. De mensen in Irak weten niet beter. Ze hebben geen idee. We don 't know you." Meer informatie over Life-Lines op www. Iife-lines.nl

afval. Iedereen lijkt zijn schoenen schoon en droog te kunnen houden behalve ik. ledere paar meter komt een andere geur me tegemoet. Vers gebakken vis, vlees op houtskool, gestoomde maïs en dan ineens onmeemt een berg afval me de adem. Rottend water sijpelt er tussendoor. Door gebrek aan latrines kun je om iedere hoek op een geïmproviseerd toilet stuiten. Ik houd mijn adem in als ik langs een bergje brandend vuilnis loop, maar met mijn volgende hap lucht krijg ik een walm kerosinedamp binnen. We verlaten de bedrijvigheid van de straat en wurmen ons door een smal gangetje een stil erf op. Hier woont een van Monica's cliënten. "Odi!" roept Monica als we voor een huisje van golfplaten staan. "Karibu", reageert een zachte stem. We stappen het donkere kamertje in. "Kanbu, karibu, welcome, please sit. " De kamer van ongeveer acht vierkante meter is door middel van een laken verdeeld in tweeën. Achter het laken staat een tweepersoons bed. Hier slapen 's nachts zes mensen. Aan het voeteneind staat een petroleumstel en een jerrycan met water: de keuken. Aan de andere kant van het laken staan een bank en een tafel. De muren zijn bedekt met karton. Monica vertelt over het leven van de magere dame tegenover me. En zo heeft veertig procent van de inwoners van Kibera een levensverhaal met in de hoofdrol hiv.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen