Levend onderzoek aan de Vrije Universiteit - pagina 91

MOLECULAIRE

EN C E L L U L A I R E

NEUROBIOLOGIE

Synapsvorming is een bijzonder proces. 'Er is geen centraal biologisch sturingssysteem dat verbindingen tussen neuronen aanlegt. Zenuwcellen moeten elkaar zelf zien te vinden. Elke cel maakt vele uitlopers die al groeiend op zoek gaan naar andere neuronen om verbindingen mee te maken. Heel veel van die verbindingen worden later weer afgebroken, omdat ze overbodig zijn. Het is in feite een proces van trial and error; je kunt het vergelijken met het opbouwen van een vriendenkring. Ook dat is geen aangestuurd proces: als je ergens nieuw bent ontmoet je toevallig allerlei mensen, maar met slechts een deel daarvan sluit je langdurige vriendschap. Net als bij verbonden zenuwcellen is het onderhouden van contact daarbij belangrijk.' 'Neuronen krijgen bij het zoeken naar de juiste andere neuronen wel richtlijnen door concentratiegradiënten van gidsmoleculen, maar we weten niet precies hoe de uiteindelijke handshaking tussen twee zenuwcellen plaatsvindt. We hebben gevonden dat bij een ontmoeting boodschappermoleculen vanaf de ontmoetingsplaats door de uitloper naar de celkern in het cellichaam gaan. Daar worden dan genen aangezet die zorgen dat er weer andere moleculen teruggaan om synapsvorming te laten plaatsvinden. Hoe dit proces precies in zijn werk gaat en met welke moleculen de synapsvorming werkt, weten we nog niet.' Vel uwe Smit legt uit dat synapsvorming bij zenuwcellen in de hersenen verschilt van die in andere delen van het lichaam: 'Perifere zenuwen, bijvoorbeeld in je been, kunnen na een beschadiging verbindingen herstellen. Zenuwen in de hersenen en het ruggenmerg kunnen dat niet: een dwarslaesie herstelt niet. Mogelijk verschillen de genprogramma's van zenuwcellen in het been van die in het ruggenmerg of de instructies van cellen uit de omgeving, want in die laatste vindt de uitgroei van uitlopers en synapsvorming niet meer plaats. De vraag is wat dan de verschillen zijn tussen centrale en perifere zenuwcellen, want als we dat weten kunnen we in de toekomst misschien zorgen dat een dwarslaesie wel geneest. Samen met het Nederlands I nstituut voor Hersenonderzoek werken we dan ook aan dit onderwerp.' De neurobiologen onderzoeken naast het proces van synapsvorming ook neuroplasticiteit. 'Hoe veranderlijk is het immense neuro-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen