Geen duimbreed?! - pagina 225

DE

VRIJMAKING

de tweede week van december 1 9 4 1 - zoals wij nu weten het keerpunt in de oorlog met het vastlopen van het Duitse offensief bij Moskou en de aanval van Japan op Pearl Harbour - besloot de overgrote meerderheid de leergeschillen in 1 9 4 2 op de nieuwe synode in Utrecht aan de orde te stellen. Van Es kreeg hierbij steun van de vu-hoogleraren Hepp, F. W. Grosheide en G . C h . Aalders en de Kamper hoogleraar G . M . den Hartogh. Vollenhoven nam volgens Stellingwerff in de eerste weken van 1 9 4 2 de leiding van de schilderiaanse oppositie tegen de synode over. Hij vond het overigens onverstandig van Schilder om zich buiten de kerkelijke strijd te houden. Schilderwas inmiddels al weer vrij gelaten, maar hield zich wel aan het Duitse publicatieverbod. Op 26 mei 1 9 4 2 kwam de synode bijeen om de leergeschillen te behandelen, terwijl de Duitse terreur steeds meer toenam. Schilder had geweigerd ter synode te verschijnen en van niet minder dan 2 9 classes en 34 kerken waren verzoeken binnen gekomen de discussies alsnog tot na de oorlog uit te stellen. Toen men met behandeling van de leergeschillen begon, weigerden Greijdanus en Vollenhoven daaraan mee te doen. Door toedoen van Berkouwer en de Kamper hoogleraar J. Ridderbos kwam een compromisformule tot stand, die nauw aansloot bij die van 1905. Het leek of de eenheid hiermee toch gered was. Maar omdat daarna alle bezwaren tegen de gevoerde behandeling zonder meer werden afgewezen, bleef het onderling wantrouwen bestaan. Bij de besluiten van de synode werd een Toelichting geschreven, waaraan van de kant van de vu door de hoogleraren Berkouwer en Aalders en van Kampen door Ridderbos werd deelgenomen. Deze Toelichting werd op 6 en 7 oktober 1 9 4 2 op een nieuwe bijeenkomst van de synode besproken. Centraal in de Toelichting stond natuurlijk de verbondsleer. De leer van Abraham Kuyper werd als de juiste geponeerd. In de Toelichting werd tevens de veel eerder door Vollenhoven afgewezen idee van de onsterfelijkheid van de ziel nu juist duidelijk beklemtoond. 12 Bovendien werd bij de aanvaarding van de Toelichting door de synode vastgesteld, dat predikanten in spé bij hun beroep met de besluiten van de synode zouden moeten instemmen. Inmiddels zat Schilder al maandenlang ondergedoken, nadat hij net op tijd in juni 1 9 4 2 aan een nieuwe arrestatie was ontsnapt. Eind juni 1943 kwam de nieuwe synode in Utrecht bijeen. De besluiten van de vorige synode werden bekrachtigd en alle bezwaren werden verworpen. En passant werd

227

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen