Geen duimbreed?! - pagina 63

PLEIDOOIEN

VOOR

AANPASSING

geschiedenis en 'op het puin van ons oude Europa zou een nieuw Europa verrijzen'. Het vooroorlogse Nederland werd door Hepp scherp bekritiseerd. Men leefde toen te veel voor luxe en genot, men wilde niet meer werken. Ook het gereformeerde leven was door dit materialisme aangetast. Op politiek en economisch terrein was de regering niet in staat gebleken veel tot stand te brengen. Het kabinetDe Geer typeerde Hepp zelfs als seniel. Net als Kuyper was Hepp er niet tegen, dat de ambtenaren een verklaring van trouw aan het Duitse gezag zouden ondertekenen, toen rijkscommissaris Seyss-Inquart aangaf daartoe een besluit te zullen nemen. 2 3 Hun theologische tegenspeler uit Kampen, Schilder, nam vanaf de meidagen onmiddellijk een principieel anti-Duits standpunt in, dat hij niet onder stoelen of banken stak. In een reeks moedige en prachtig geschreven artikelen in zijn blad De Reformatie sprak hij er zich onomwonden voor uit, dat onze wettige overheid nog altijd de koningin en haar regering waren, of die nu in Londen zaten of niet. Zeker, hij sprak zich niet uit voor doorgaan met gewapend verzet. Nederland had nu eenmaal gecapituleerd, maar van accommodatie aan het Duitse gezag en de Duitsgezinde NSB wilde hij niets weten. 2 4 Hij zou zich overigens tijdens de hele bezetting verre houden van illegaal verzet. Kuyper reageerde weer op Schilder met een waarschuwing zich te hoeden voor 'door onszelf uitgelokt martelaarschap'. 2 5 En daarmee speelde hij de NSB en de bezetters bewust in de kaart. Op de synode van 1939 in Sneek had Kuyper al geprobeerd de beslissing van de Amsterdamse synode van 1936, over het lidmaatschap van de NSB, terug te draaien. Tijdens de bezetting zou hij dit steeds weer aankaarten, zodat het gerucht ging dat hij zelf NSB-sympathisant was. De naoorlogse ARPpoliticus J. A. H. f. S. Bruins Slot, die tijdens de bezetting een actief aandeel in het verzet had, zou jaren later in zijn memoires van Kuyper nog zeggen, dat hij 'zo rot als een mispel' was. 2 6 Ten voordele van Hepp moet gezegd worden, dat hij in mei 1941 zijn werkzaamheden als redacteur van Credo staakte naar aanleiding van de verplichting lid te worden van de nationaal-socialistische journalistenvereniging, waarop het tijdschrift door de uitgever werd opgeheven. Hepp zou zich vervolgens steeds meer in een isolement terugtrekken. Stellingwerff en Ridderbos hebben zich vrij voorzichtig gewaagd aan een poging tot een verklaring voor de houding van H. H. Kuyper en Hepp. Stellingwerff wees op de hoge leeftijd van Kuyper - hij

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen