Worsteling naar waarheid - pagina 57

DE C O N S T R U C T I E V A N DE

RUIMTE

gedaan, schuilt de voorkeur voor de euclidische meetkunde. De driedimensionale ruimte is een 'aprioristisch-synthetische Godsgedachte' 48 die Hij de mens aangeboren laat worden: God heeft het zo bedacht. Omdat voor de ruimte de verbinding tussen geest en lichaam essentieel is en voor het tellen alleen de geest nodig is, is het tellen meer a priori; de ruimte heeft een tweederangs aprioriteit. 49 Dit is een verschil met Kant, voor wie de ruimte zonder meer a priori was. Dat was voor hem de reden om alleen maar de euclidische meetkunde te erkennen. Door de tweederangs aprioriteit in te voeren, liet Vollenhoven de mogelijkheid voor niet-euclidische meetkunde open. God kon immers bij andere wezens de verbinding tussen geest en lichaam anders tot stand brengen, zodat die aan een andere meetkunde de voorkeur zouden geven. Vollenhoven vatte het zelf als volgt samen: Voor ruimteconstructie is een ziel nodig, voor ruimte-indruk een ziel met een lichaam verbonden; 't verband zooals dat bij den mensch bestaat verklaart het euclidisch driedimensionaal karakter van onze ruimteconstructie; zielen met andere lichamen, zooals biologie en physiologie er kunnen onderstellen, kunnen dus, krachtens een ander verband van deze synthese met de niet-ruimtelijke orde der physis, een andere ruimteconstructie hebben. 5 0

DE N O R M V A N DE C H R I S T E L I J K E

WISKUNDE

In zijn proefschrift probeerde Vollenhoven de wijsbegeerte van de wiskunde op te nemen in het theïstisch systeem: hij probeerde een richting aan te geven waarin een christelijke wiskundige zou moeten gaan. Het dualisme leidde ertoe dat hij de belangrijkste stroming in de filosofie van de wiskunde in zijn tijd, het formalisme, verwierp. 51 Het intuïtionisme van Poincaré en Brouwer kwam beter overeen met zijn visie op de werkelijkheid en de wiskunde. Hierbij is de invloed van Brouwer moeilijk te overschatten: Vollenhoven volgt hem nagenoeg helemaal, als het de constructie van de wiskunde aangaat, zoals we reeds gezien hebben.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen