De Vrije Universiteit en Zuid-Afrika 1880-2005 ([Deel 2]) - pagina 207

IN GOED

VERTROUWEN

schapsconcept en dus vroeg om een zware opleiding, met veel filosofie en een degelijke talenkennis als inhoud van een propedeuse, en als grondslag voor een wetenschappelijke beoefening van een theologie, gegrond op dogmatiek en exegese. Dat concept was wezenlijk aan de v u : zij ontstond in de humboldtiaanse traditie, zij moest de bevindingen van de dominante vrijzinnige wetenschapsbeoefening confronteren met een betere bewijsvoering, en Kuyper was diep overtuigd, dat het calvinisme een universiteit behoefde, geen seminarie. Een dus alleszins begrijpelijk concept. Maar tegelijkertijd ook een contextueel bepaald concept. Bovendien: de v u was tegelijkertijd een middel tot emancipatie een emancipatie die verworven moest worden door kwaliteit, niet door positieve discriminatie. Kuyper liet mensen zonder gymnasiumdiploma toe aan zijn universiteit, maar eiste van hen dan wel, alvorens de eigenlijke studie te beginnen, de propedeuse te volgen. De v u met haar zware voorwaarden van toelating had echter heel lang weinig begrip voor mensen uit andere landen en andere academische tradities. Een ander voorbeeld van gerichtheid op eigen tradities en context was het afwijzen door de letterenfaculteit van een eredoctoraat aan Totius ('psalmberijmen is geen wetenschap'). 16 Een derde en minstens zo typerend voorbeeld van misverstand en onbegrip biedt de hilarische, tevens ietwat beschamende geschiedenis van de promotie van W. P. Steenkamp in 1910. Kuyper had vanaf het begin gehoopt op Zuid-Afrikaanse studenten. De v u was vóór, tijdens en na de Anglo-Boerenoorlog een centrum van pro-Boer sympathie. Directeuren, curatoren, docenten, studenten: allen protesteerden en demonstreerden voor de bedreigde Boeren en baden om vrije Boerenrepublieken. Maar toen, in 1910, zo'n Afrikaner vrijheidsstrijder zijn dissertatie aan de v u wilde verdedigen, het eerste proefschrift ter wereld geschreven in het Afrikaans - toen constateerde de rector magnificus 'dat er een probleem was': het had volgens de reglementen in het Nederlands gesteld moeten zijn! Na moeizaam debat, vol bedenkelijk vernuft ('Het Afrikaans is geen taal' - het is Nederlands) liet de senaat, voor één keer, het onreglementaire Afrikaans passeren, onder een duidelijk verbod op herhaling. Men steunde een vrij ZuidAfrika, onder Afrikaner leiding, christelijk, ontwikkeld. Maar was dat alles wat de Afrikaners zich wensten: een Hollands Zuid-Afrika? Een tweede Nederland onder het Zuiderkruis?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen