De Vrije Universiteit en Zuid-Afrika 1880-2005 ([Deel 1]) - pagina 127

EENHEID

MAAKT

MACHT

landers op Zuid-Afrika stempelen en bepaalden het medeleven met de Afrikaners. 'Ook nu zelfs zijn er in Zuid-Afrika nog altoos nobele figuren, die weigeren, om zich met Botha in den nieuwen Staat van zaken te schikken. Ze voelen zich gekrenkt. Ze zijn er diep van overtuigd, dat het Volkenrecht zelf hier een niet te betreuren nederlaag heeft geleden'. 18 Na een verhaal van vele bladzijden over de Haagse Vredesconferenties van de jaren 1890 en zijn eigen persoonlijke betrokkenheid daarbij, herhaalde Kuyper - onmiskenbaar onder de indruk van de Rebellie - in nog meer sombere kleuren zijn oordeel: Botha is 'al verder van zijn verleden afgegaan, huwde een Engelsche vrouw, wijzigde zijn sympathieën, en is nu ten leste de man geworden, die mogelijk voor altoos de laatste vonk van hoop op Zuid-Afrika's herleven heeft gebluscht'. En Smuts was zijn kwade genius. 19 Nederland was en bleef dus pro-Boer. De sympathie werd bevestigd door het bezoek van de Boerengeneraals in 1902, en het overlijden van Paul Kruger die 1 9 0 4 in Zwitserland overleed en vanuit Rotterdam zijn laatste reis naar zijn rustplaats te Pretoria maakte. Voorts door de verschijning van een reeks van publicaties van meer of minder prominente oud-strijders, Boeren zowel als anderen. En dan waren er de boeken van Louwrens Penning, die generaties lang de Nederlanders maakten tot vrienden van de Boeren - toen hij in 1923/24 verslag deed van zijn eerste bezoek aan Zuid-Afrika, trok hij nog volle zalen. De herinneringen aan de jaren 1899-1902 voedden bij vele Nederlanders anti-Engelse - en van de wederomstuit soms pro-Duitse - sentimenten, tot zelfs in de jaren '40 toe. Voorbeelden daarvan werden ook in de kring van de v u gevonden. 20

CNO

De Afrikaner gemeenschap was na 1 9 0 2 niet alleen zeer verarmd, zij werd ook bedreigd door een actueel gevaar, aldus genl. Smuts: de bewuste poging 'het opgroeiend geslacht te Angliciseeren' via het onderwijs. Aan de Vrijstaatse leider Abraham Fischer schreef hij in oktober 1902: 'Het is onze plicht hiertegen te waken, en daarom ben ik er zoo ernstig voor dat wij zelve desnoods voor de opvoeding onzer kinderen moeten zorgen. De pogingen onzer vrienden in Europa moeten m.i. voornamelijk dit doel nastreven en beoogen'. 21

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen