De Vrije Universiteit en Zuid-Afrika 1880-2005 ([Deel 1]) - pagina 37

OM DE G E E S T V A N

DE T R A N S V A A L

Met Kuyper zegden Fabius en Lion Cachet hun lidmaatschap van de N Z A V op. Pogingen om hen voor de vereniging te behouden werden - tevergeefs - bijvoorbeeld ondernomen door de Vrij staatse vertegenwoordiger mr. H.A. L. Hamelberg in het Hoofdbestuur, en door Beelaerts van Blokland, nog op 20 november 1882, op een ledenvergadering van de N Z A V . Deze laatste was belegd door het Hoofdbestuur ter voorziening van de vacatures en tevens een nabespreking van de kwestie. Maar met 17 tegen 7 stemmen werd Beelaerts' motie, om Jonkmans uitzending in te trekken, verworpen. 71 Het is nooit meer echt goed gekomen tussen Kuyper en de N Z A V .

BEGINSELEN

Op 5 april 1882 schreef ds. Frans Lion Cachet aan Kuyper: 'Hebt gij du Toits Program goed doorgelezen? ... Engeland verliest Zuid-Afrika of de Afrikaners gaan voorgoed onder'. 72 Er was inderdaad alle reden om dat Program van Beginselen van den Afrikaner Bond nauwkeurig te bestuderen. Onderweg naar zijn nieuwe functie als Superintendent van Onderwijs in de Transvaal - op 22 januari 1882 had hij zijn afscheidspreek gehouden voor de gemeente van Noorder-Paarl - stuurde Du Toit op 11 februari 1882 vanuit Ventersburg een politiek program aan de redactie van Di Patriot, met verzoek dat te publiceren. Op 1 maart zouden immers vertegenwoordigers van diverse Afrikanerorganisaties spreken over eenwording, en een nieuwe politieke organisatie te gaan oprichten onder de naam van Du Toits in 1879 opgerichte Afrikaner Bond. Die Afrikaner partij behoefde, aldus Du Toit, 'een duidelijk uitgesproken Program van staatkundige beginselen, zoodat vriend en vijand wete wat zij wil'. 73 Du Toit gaf in zijn begeleidende brief aan Di Patriot ruiterlijk toe, dat zijn program niet origineel was. Hij had 'het Program der antirevolutionaire of christelijk-historische partij in Nederland overgenomen, gewijzigd naar onze omstandigheden, daar dat op zulk een bekwame wijze is opgesteld, en de grondtoon van ons volkskarakter veel overeenkomst heeft met dat van het Nederlandsche volk'. Ook aan Kuyper zelf schreef hij dat, midden 1882: "Ons Program" heb ik gewijzigd ook voor Zuid-Afrika het 'Onze' gemaakt. Hij voegde daaraan toe, verwijzend naar het debat over de relatie tussen Nederland en

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen