De Vrije Universiteit en Zuid-Afrika 1880-2005 ([Deel 1]) - pagina 32

OM

DE G E E S T V A N

DE

TRANSVAAL

mers 'feitelijk de jeugd en dus ook de toekomst der Transvaal in mijne handen'. 57 Hij was een overtuigd voorstander van christelijk onderwijs en kreeg hier de kans dat stempel te zetten op een compleet nieuw te ontwerpen onderwijsstelsel. Bovendien, zo schreef hij eind november 1881 aan Kuyper, 'dr. Jorissen stond klaar om een moderne daarin te stoppen'. 58 Diezelfde Jorissen had (samen met de Vrijstaatse president J.H. Brand) ook de onderhandelingen over de Conventie van Pretoria verknoeid, liet DuToit Kuyper in diezelfde brief weten. Maar met wijs beleid, voegde hij toe, is er nog hoop op een betere uitslag (de Conventie was immers voorlopig, een definitief traktaat over de Transvaalse zelfstandigheid zou later opgesteld worden). Het is duidelijk, dat Du Toit de rol van leverancier van dat wijs beleid aan zichzelf had toegedacht, in vol vertrouwen in plaats van Jorissen belangrijkste adviseur van het Driemanschap en de intellectuele leider van de jonge Transvaalse Republiek te worden. Als een soort voorschot op zijn toekomstige functie (hij trad pas op 13 maart 1882 in functie) vroeg hij Kuypers medewerking bij een zending geschikte schoolboeken (die Kuyper prompt door de

NZAV

liet

realiseren 59 ). Ook beloofde DuToit 'onze onderhandelingen met Holland liever aan Uw adres, dan officieel aan 't Komite [= het Hoofdbestuur van de

NZAV]

te richten'. Du Toit steunde Kuyper dus in diens

streven tot beheersing van de contacten van de

NZAV

met Transvaal.

Die lijn werd voortgezet toen de Emigratiecommissie ontstond. Kuyper informeerde Du Toit per brief van begin april 1882 over het ontstaan daarvan. DuToit reageerde zeer positief. Hij zou zorgen, dat ook in Pretoria een emigratiecomité opgericht werd. In dat Komite alhier zal ik de rechte mannen geplaatst zien te krijgen. En ik zou wel wenschen dat gij 't u liet getroosten zitting te nemen in 't Nederl. Komite onder deze verstandhouding, dat ik dan (gelijk met de Z . A . Vereniging) zooveel mogelijk door uwe bemiddeling alles gedaan krijg. Ik zie 't met U, emigratie kan evenveel kwaad als goed werken; daarom moeten wij den stroom zien te leiden. 60

Kuyper reageerde in een brief van 8/11 september 1882, waarin hij een compleet organisatievoorstel inclusief concept-statuten zond; invoe-

31

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen