De Vrije Universiteit en Zuid-Afrika 1880-2005 ([Deel 1]) - pagina 317

BROEDERTWIST

staatsinrichting van de Voortrekkerrepublieken, waar de 'volksstem' het hoogste gezag had.85 Zijn collega C.). H. de Wet en de Pretoriase gereformeerde predikant dr. P. J. S. de Klerk (beiden waren ooit gepromoveerd aan de v u ) bestreden de dominantie van het volk: de bijbel eist persoonlijke verantwoordelijkheid en stelt de enkeling boven de gemeenschap. 86 Maar hun kritiek overtuigde niet ieder. Ze bracht wel verdeeldheid. Het kon niet anders, of deze meningsverschillen riepen spanningen onder de docenten en studenten van het Potchefstroomse Universiteitskollege op. Op zich waren tegenstellingen er niet ongewoon. De meningsverschillen in Afrikaner kring hadden de discussies op de kampus reeds eerder verlevendigd. Bezwaarden tegen generaal Hertzogs streven naar samenwerking met Smuts' Suid-Afrikaanse Party hadden bijvoorbeeld reeds in 1933 er een Waarheidskomitee opgericht, waarvan prof. C. J. H. de Wet voorzitter werd en zijn schoonvader, ds. W. J. de Klerk, voorheen registrateur en nu voorzitter van de Raad van p u k , lid. Het comité zette zich juli 1934 om in een Christelike Republikeinse Beweging van Suid-Afrika. Een maand later vonden de landelijke Samesmelting en coalitie van de partijen van Smuts en Hertzog in de Verenigde Party plaats, terwijl dr. D. F. Malan de tegenstanders daarvan verenigde in de Gesuiwerde of Herenigde Nasionale Party; De Wet, de Klerk en L. J. du Plessis werden hoofdbestuurslid daarvan. Diverse Pukke waren dus politiek actief en lieten herhaaldelijk van zich horen. Van verscheiden kant aangesproken over deze betrokkenheid van Pu K-personeelsleden, onder meer door minister van onderwijs Jan Hofmeyr, legde rektor Postma de zaak in 1934 voor aan senaat en raad. Die bevestigden het recht van personeelsleden op politieke actie, zij het dat zij er ook op werden gewezen 'dat hulle in hulle optrede die nodige versigtigheid in ag moet neem en dat hulle hul deur prinsipiële oorwegings moet lei'. 87 Principieel en beginselvast als de Potchefstromers waren, kon een dergelijke bijzin hen natuurlijk niet remmen. C . J . H . de Wet kritiseerde bijvoorbeeld openlijk de Transvaalse h n p-leider J.G. Strydom. Die gaf te weinig steun aan De Wets streven naar verwoording van de calvinistische republikeinse beginselen in de partij statuten en -praktijken. Teleurgesteld, legde De Wet ten-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen