De Vrije Universiteit en Zuid-Afrika 1880-2005 ([Deel 1]) - pagina 292

BIJPRATEN

Dit is so moeilik om in een brief 'n complete indruk van die vyf besettingsjare te gee. (...) Een ding kan jy seker van wees: wat jul ook aan verhale te hoor kry oor die optrede van die Duitsers in beset gebied en in die konsentrasiekampe, nooit hoef jul bang te wees dat dit op propaganda en Publicity-stunts van geallieerde sy berus nie. Wat daaroor vertel word, haal nie by die werklikheid nie. Dit is domweg ontmoontlik om die werklikheid te oordryf. 8

Er stelden natuurlijk meer Nederlanders hun vooroorlogse Zuid-Afrikaanse contacten op de hoogte van hun ervaringen gedurende de oorlogsjaren. Die persoonlijke verslagen hadden vermoedelijk meer invloed dan de krantenverhalen. D. H.Th. Vollenhoven stuurde in september 1945 een lange brief aan zijn vriend en collega H. G. Stoker te Potchefstroom. 9 Die reageerde direct, toen hij die zes weken later onder ogen kreeg. Wat u schrijft, ontroert en ontstelt me, antwoordde hij. 'Om so persoonlik van U te hoor wat U gesin deurgemaak het [honger, hulp aan joden, kinderen actief in het verzet, driemaal huiszoeking, de oudste zoon gepakt en twee jaar concentratiekampgevangene], laat my met u beproewinge saamvoel en saamleef'. IO Vollenhoven schreef Stoker ook over de v u , die in de oorlog 'ernstige verliezen te betreuren' had: het overlijden van president-directeur H. Colijn in ballingschap; 'ds. [T.] Ferwerda, een der curatoren, is, omdat er wapens in een kerk waren gevonden, op straat neergeschoten en collega [V.H.] Rutgers is, nadat hij op een vlucht naar onze regering te Londen gepakt was, in een Duitsche gevangenis tengevolge van zware mishandeling om het leven gekomen'. 11 Vollenhoven releveerde voorts dat de Vrije Universiteit tot februari 1943 kon doorwerken, en hoe zij daarna clandestien doorging. 'De Standaard bestaat niet meer. Daarover is echter niemand rouwig: de Directie heeft de zaak leelijk laten liggen: in den zetel van Dr. Kuyper heeft ze [de nationaal-socialist] Max Blokzijl aanvaard, alles om de courant in stand te houden, terwijl deze toch niet meer het oude vaandel kon ontplooien. Ook de Heraut is verdwenen, onbetreurd, gezien de wijze waarop ook dit blad de laatste jaren werd geredigeerd, slaafs bukkend voor de Duitschers'. Natuurlijk moest Vollenhoven Stoker ook de twist en scheuring in de Gereformeerde Kerken melden, de Vrijmaking. 'Hierdie stryd verstaan ons nie', reageerde Stoker,

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen