De Vrije Universiteit en Zuid-Afrika 1880-2005 ([Deel 1]) - pagina 203

KOLLEGIALISME

202

een stelsel van vaste jaarlijkse bijdragen, schreef D. J. Keet (1918). 'De bediening der sacramenten buiten den eeredienst, gelijk die in ZuidAfrika dikwijls plaats vindt, moet (...) zooveel mogelijk beperkt worden', meende N. J. van der Merwe (1921). Kritiek op de positie van de hulppredikers in de N G K hadden H.A. Lamprecht ( 1 9 1 5 ) en H.N.L. Joubert ( 1 9 3 9 ) . Van bredere strekking waren stellingen die vroegen om de herziening van de verhouding tussen kerk en staat (}. H. Kritzinger 1 9 3 5 ) , de invoering van gesubsidieerd vrij christelijk onderwijs (H.A. Lamprecht 1915) en de stichting ('ten spoedigste' zelfs) van een universiteit op calvinistische grondslag (N. J. van der Merwe 1921). Veel van die stellingen verraadden een nadere kennismaking met het gereformeerde kerkrecht, zoals dat op de v u gedoceerd werd. Abraham Kuyper en F.L. Rutgers, en na hen H.H. Kuyper, grepen bij de Doleantie terug op de oude gereformeerde traditie, zoals in de Dordtse kerkenorde vastgelegd: elke plaatselijke gemeente is, als vertegenwoordiging van het lichaam van Christus, zelfstandig. Kerkelijke vergaderingen, zoals de synode, zijn geen hogere maar slechts meerdere vergadering, samengesteld uit afgevaardigden van de kerken. Een Zuid-Afrikaan die het doleantiekerkrecht bestudeerde, ontdekte al snel dat de kerkorde van de N G Kerk in Zuid-Afrika sterk beïnvloed was door het Algemeen Reglement van de Nederlandse Hervormde Kerk. Kende zij niet teveel hiërarchische en kollegialistische elementen en had zij niet te weinig afstand bewaard van de staat en van de volkskerkgedachte? 338 Aan gereformeerde zijde was dat geen vraag. De NGK bezat sinds de kerkorde van commissaris-generaal ). A. de Mist (1804) duidelijke kollegialistische kenmerken, ook nog in de fungerende Ordonnantie en Kerkenordening van 1843, aldus de Dopper C.). H. de Wet in zijn onder H. H. Kuyper geschreven en aan de v u verdedigde proefschrift van 1921. 339 Meer invloed dan het proefschrift van die gereformeerde predikant had de rede, waarmee de jonge hoogleraar B. B. Keet het studiejaar 1924 afsloot aan de Theologische Kweekschool van de N G Kerk te Stellenbosch. Keet, eveneens een oudleerling van de v u , deelde De Wets afwijzing van het kollegialisme, dat immers een Verlichte achtergrond bezat en een te nauwe band tussen kerk en staat voorstond. Maar wat de NG Kerk zelf betreft, concludeerde Keet, dat haar regerinsgvorm thans

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen