Peter Bak__Historische Reeks Deel 14 - pagina 54

sociologie van ‘groepen onder druk’

graafsmeer. In zijn bevindingen kantte Van den Berg zich, in de geest van zijn leermeester, tegen het ‘welverzorgd opbergen’ van bejaarden, zijnde een weeffout in een samenleving die de waarde van de mens louter afmat aan zijn productiekracht. ‘De wetenschap beoefenen,’ verwoordde Van den Berg het normatief-geëngageerde standpunt van Van Dijk en hemzelf naderhand, ‘zonder je te laten gelden in enigerlei maatschappelijke strijd, was – voor zover het de sociologie betreft – onbekend op de subfaculteit.’6 Vijf jaar lang, van 1958 tot 1963, was Van den Berg staflid van de Gereformeerde Academie voor Sociale Arbeid ‘De Nijenburgh’ in Baarn waar hij zijn wetenschappelijke expertise kon toetsen aan de praktijk van het maatschappelijk werk. Het kreeg zijn neerslag in het proefschrift Sociologie van de hulpverlening, ‘een even ongewoon als boeiend boek’, in Van Doorns woorden, waarin Van den Berg ‘hulp’ als spiegelbeeld van ‘macht’ definieerde. Macht beperkte gedragsalternatieven, hulp verruimde ze; macht betrof het doel van ego, hulp het doel van alter. Eén aspect was hetzelfde: bij zowel macht als hulp was sprake van een ongelijke verhouding. ‘Beiden, de machthebber én de hulpverlener,’ aldus Van den Berg, die in 1963 bij Kuiper Hzn promoveerde, ‘bezitten een voorsprong, doordat zij toegang hebben tot voor anderen minder toegankelijke waarden.’ Hulp was in zekere zin ook machtsuitoefening, maar niet per se altijd door de helper. Hulpbehoevenden hadden namelijk de neiging meer en meer op de helper te leunen en steeds hogere eisen te stellen. ‘Terwijl dus,’ constateerde Van den Berg, ‘in de machtsverhouding ego tendeert zijn prerogatieven te vergroten, zien wij dit in de hulpverhouding bij alter.’7 Het raakvlak tussen normatieve wetenschap en maatschappelijke strijd werd nog nadrukkelijker gezocht door bedrijfssocioloog Henk van Zuthem, een in Kampen geboren dertiger die in 1949, na de mulo en de Hogere School voor Tropische Landbouw te hebben doorlopen, sociologie was gaan studeren aan de vu. Na in 1952 zijn kandidaats te hebben behaald werd Van Zuthem werkzaam op het Landbouw Economisch Instituut in Den Haag. Vier jaar later slaagde Van Zuthem voor zijn doctoraalexamen en verbond hij zich aan de Algemene Kunstzijde Unie (aku). Hij werd er chef van de afdeling sociale research die onderzoek deed naar personeelsverloop en arbeidsverzuim. In 1961 bekroonde Van Zuthem zijn academische opleiding met promotie (bij Kuiper Hzn) op het proefschrift De integratie van de

53

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen