Achtste Jaarverslag van de Vereeniging voor Hooger Onderwijs op Gereformeerden Grondslag - pagina 69

LXVII

'deze: dit deel van de plant is zóó ontwikkeld, opdat liet dit of dat zou doen ; dit is niet opzet zóó geplaatst, opdat enz. Zelfs zegt Darwin ergens: ik meende, dat dit onderdeel van de plant zóó geplaatst was zonder bepaald doel, maar daardoor werd ik geruimen tijd verhinderd de bloem te begrijpen". Wallace, bet standpunt van Darwin verdedigende, merkt op, dat Darmn niets anders deed dan overdrachtelijk spreken. Maar terecht roert de duke of Argyll daartegen aan, dat juist het gebruik van overdrachtelijke uitdrukkingen als de door Darwin gebezigde, aantoont, dat onze geest niet anders kan doen dan de werken, die hij in de natuur waarneemt, toeschrijven aan eenen welbewusten geest. En inderdaad zoo is het. Onze geest, ons denken moet zichzelf verloochenen, wanneer hij in 't geen de wereld buiten hem te aanschouwen geeft en in zijn eigen wezen niet het werk van een denkenden geest wil erkennen. Het naturalisme is eene verkrachting van het menschelijke denken; het doodt den geest. Zoekt dus de wetenschap uit haar eigen aard in de werken Gods de gedachten Gods en daardoor God zelf, is zij dus eene werking van persoon tot persoon, dan eischt zij ook, om den voorwerpelijken persoon te kennen, eene onbaatzuchtige overgave van den onderwerpelijken persoon, dat is liefde. Eenen persoon als zoodanig, dat is, in zijn innerlijk wezen, in de eenheid van zijn bestaan te kennen, is alleen mogelijk door rechtstreeksche gemeenschap der zielen. Alle waarneming van uiterlijke en innerlijke hoedanigheden kan wel tot aan die kennis leiden, maar haar zelve geeft zij niet. Zij gaat van het innerlijkste wezen uit van hart tot hart. Johannes, de apostel der liefde lag in Jezus' schoot, aan Jezus' hart. Daar was de plaats voor hem, dien de Heilige Geest gebruikte om aan Zijne kerk de diepste kennis van Jezus' persoon, een kennis verre boven alle uiterlijke en innerlijke waarneming verheven, te openbaren. Die kennis wordt niet verkregen langs den weg van geleidelijke opklimming, van logische deductie en inductie; zij is niet het gevolg van een natuurlijk proces in het zieleleven, zij komt bij intuïtie, zij wordt uitgestort in het hart. Niet alsof er geene voorafgaande kennis noodig ware, alsof er geene opklimming van het uiterlijke tot het innerlijke, van het lagere tot het hoogere bestond; dat alles bestaat, dat alles is noodig: alleen maar de laatste schi'ede, die tot de ware kennis leidt, gescliiedt niet langs dien geleidelijken weg; zij wordt gedaan langs eenen voor het ontledende verstand, voor waarneming en naspeuring ondoorgrondelijken weg. Hij is op het gebied van het hoogere geestelijke leven even onnaspeurlijk als op het gebied van het lagere geestelijke leven de weg, waarlangs onze natuurlijke kennis ontstaat.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen