Achtste Jaarverslag van de Vereeniging voor Hooger Onderwijs op Gereformeerden Grondslag - pagina 36

XXXIT

wetenschap moest ook onderwezen (verbreid) worden, en toegepast, en daartoe hebben altijd de scholen gediend. Ouder dan de lagere-, zijn de hoogere scholen: reeds in Israël bloeiden zij en voorts bij de Grieken en Romeinen. De mannen der wetenschap trokken zelf hun leerlingen en vormden zich zóó een school. Ziedaar de natuurlijke verhouding tusschen school en wetenschap. Geen ander doel had de school dan: voortplanting van 's meesters leer. School en wetenschap waren organisch verbonden; ze stonden zelfstandig naast Staat en Kerk; deze drie hadden elk een onderscheiden kring; ofschoon de eersten de twee laatsten dienden, —• doch niet als stichtingen van Staat en Kerk tot welke deformatie het eerst later kwam, en welke het plicht is te herstellen. Eerstens is dat de eisch der gereformeerde beginselen, die immers voor eiken levenskring gelden, en dus ook hier postuleert: de souvereiniteit Gods. Geen separatisme, maar ook geen syncretisme is der ware gereformeerden leus. Geen Syncretisme: een woord dat in later tijden een bijzondere beteekenis kreeg: De Cretensen, altijd leugenachtig (Tit. 1 : 12, 13) en steeds met ellïaar overhoop, waren onderling één bij gemeenschappelijken vijand. In de dagen der Reformatie beduidde de tweeslachtige Erasmus er meê: een bedekken van wezenlijke verschillen, om zóó eendracht (natuur en schijn!) te verkrijgen tegen den gemeenen vijand. In den loop der 17e eeuw werd het: vermenging en verbinding van ongelijksoortige elementen (vooral in beginselen). In dien zin nu, zijn alle gereformeerden in beginsel er tegen. Evenmin als dergelijke bedekking, willen zij uitwissching van natuurlijke grenzen, en wel zeer bepaald op het stuk van hooger onderwijs. Eerstens toch moeten die beginselen zuiver gehouden, als uitdrukking der hoogste waarheid; — wie die zuiverhouding niet wil kent geen beginselen. Maar 't is ook in 't belang der wetenschap zelf, op deze beginselen gegrond; want zoo ergens dan moet hier logische samenhang zijn. Vermengt ge nu het water aan de bron, hoe zal er zuiver water stroomen in de bedding? Maar bovenal in 't belang van het onderwijs, want helderheid is wel een eerste eisch, en die is alleen te verkrijgen door uitte gaan van vaste punten en rechte lijnen; en voorts moet het onderwijs een vasten grondslag hebben, die nooit te vinden is op onsamenhangende, ja strijdende elementen. Daar hebben niet alleen de onderwijzers uit te gaan van vaste beginselen, maar de gezamenlijke onderwijzers eener hoogeschool moeten in de uitgangpunten overeenstemmen, en de school zelf moet op éénen grondslag staan; immers werkt, zal 't goed zijn, alle onderwijs op alle studenten; en deze, terwijl ze nog leeren, tot rechters te maken, strijdt tegen alle paedagogische regelen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen