Achtste Jaarverslag van de Vereeniging voor Hooger Onderwijs op Gereformeerden Grondslag - pagina 33

XXXI

welgegrond en men kan ze niet dikwijls genoeg herhalen. Vele dezer inrichtingen zijn van alle geloof ontblooc. Men mag dit juist in onzen tijd uit een verkeerde weekhartigheid niet verzwijgen". Dit woord verdient thans te meer behartiging, waar de wetenschap in hare talrijkste en aanzienlijkste vertegenwoordigers God verzaakt. Maar ook op het standpunt der wetenschap zelf moet wel de behoefte aan Vrije Hoogescholen geboren worden. Waar het oordeel ook over de grenzen, de methode, haar voorwerp zóó zeer verschilt, daar is het in haar en in der hoogescholen belang, beslist te kiezen: neutraliteit is onmogelijk en schadelijk in deze. Eiseht het naturalisme, en haar recht, consequente toepassing, ook de tegenstander eische dat, want daardoor blijkt eerst de onmogelijkheid van het systeem. AUe speculatieve wetenschap moet het naturalisme uitbannen. Welaan dan, laat dit zoo zijn, niet meer zijdelings, maar zelfstandig. Is de Heere God, volgt hem na, ook in de wetenschap; niet langer naast de natuur iets vaags, een onbekende God, met wien gij in deze toch niet rekent! Bedrieg ik mij niet; het geheele streven der nieuwere wetenschap leidt tot deze slotsom, en de Vrije Hoogeschool moet haar eisch zijn. Trouwens, de ontwikkeling van het Staatsbegrip en —• leven leidt tot hetzelfde resultaat: ook bij de wetenschap is het geweten gemoeid. Daar nu komt het der Overheid niet toe te beslissen, als die niet het zwaard des Geestes draagt, n.l. Gods Woord. Daarom kan ook de Overheid niet beslissen bij verschil van wetenschappelijke beschouwing; maar dan kan zij dus ook geen hoogescholen stichten en bezetten, want dit kan niet zonder keuze uit verschillende zienswijzen. Neutraliteit is onmogelijk en bestaat dan ook niet aan onze hoogescholen. En stel, men koos beurtelings uit verschillende nchtingen — zoo die alle geschikte mannen bezaten — dan nog is alleen bereikt een overbrengen van strijd in den boezem der faculteiten, in de gehooszalen, en schade wordt toegebracht aan het gezag der wetenschap zoowel als aan de leiding der studenten. Om dit algemeen erkend' gevaar te ontkomen wil men dan de godgeleerde faculteit wegnemen. Maar zóó schendt men den kiing der wetenschappen en bereikt maar half zijn doel, want de geestelijke strijd blijft in de overige faculteiten. Op dit standpunt staan eigenlijk onze Staatsuniversiteiten reeds. Het grondwettelijk beginsel eiseht buitensluiting van de theologie, zie het ontwerp van wet op het H. O. (1868); vooral des Ministers uitspraak in de Memorie van Toelichting: „Geen betoog behoeft, dat de theol. faculteit niet langer kweekelingen kan vormen voor een bepaald kerkgenootschap. De vraag zou kunnen rijzen, of de theol. faculteit te behouden ware als orgaan

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen