Tiende Jaarverslag van de Vereeniging voor Hooger Onderwijs op Gereformeerden Grondslag - pagina 24

XXII

deze eeuw, alsof er slechts éene, alleen die des ongeloofs, was. Maar had die wetenschap zoo groote macht, dan mag ook te eer worden gevraagd naar wat zij wrocht. Groen zegt, dat de Revolutie geen verlichting kan brengen, ,niet slechts dewijl het onmisbare licht der Grodsdienst zijdelings of regtstreeks het geheele gebied der menschelijke kundigheden bestraalt," maar ook omdat alle voortgang der wetenschap een gemeenschappelijken grondslag onderstelt. En die grondslag is voorwerp van geloof. De laatste waarheden, — ook Prof. Cort van der Linden erkent dit, — kunnen niet beicezen worden. Op dien grondslag wordt het gebouw der wetenschappen opgetrokken. En de voortgang bestaat hierin, dat telkens wat nog twijfelachtig was, tot den staat van zekerheid overgaat. In dit opzicht nu heeft de wetenschap van het ongeloof niet gebouwd, maar afgebroken; niet vermeerderd wat zeker, maar wat onzeker is; al heeft zich ook in dien arbeid van ontbinding het talent vaak op de schitterendste wijze geopenbaard. Op het terrein van het recht is die onvastheid dan ook zeer duidelijk te zien. In de wijsbegeerte des rechts heeft als ieder zijn eigen stelsel. En het resultaat daarvan is, dat bij de toehoorders geen geloof meer in eenig stelsel gewekt kan worden; de onverschilligheid voor beginselen steeds grooter wordt; en ten slotte de wetenschap kwijnt; goeddeels alleen in de buitenwerken beoefend wordt. Buiten de kringen der gestudeerden heeft de Revolutie evenmin de liefde voor de wetenschap bevorderd. Is het wonder, dat zich wel eens minachting voor de wetenschap als zoodanig openbaarde; wanneer het nog belijdend deel des volks van de wetenschap nauw een andere vrucht dan bestrijding zag van wat hun heilig was ? Omdat we van de wetenschap des ongeloofs niet gediend zijn, zoekt men het vaak voor te stellen, alsof we tegen alle wetenschap zijn. Zoo is het niet. Maar indien de liefde voor de wetenschap bij de meer eenvoudigen wat verkoeld is, —• zou het zoo wonder zijn? Niet het minst is dan ook het schoone in deze Vereeniging dit, dat zij bijdraagt om liefde voor de wetenschap te houden en te wekken ook onder niet-gestudeerden. Eene vereeniging voor Hooger onderwijs, gedragen bovenal door burgers van den derden stand; door boeren en daglooners; door vrouwen uit alle klassen der maatschappij, •— nog veelszins gelukkig een volk, waarin zulks mogelijk is. Doordien de wetenschap in dienst van het ongeloof trad, is er eene klove ontstaan tusschen den geleerden en niet-geleerden stand. Onder dit laatste deel des volks bleef een schat van godsdienstzin bewaard, die al meer week uit wie zich aan den invloed, niet altoos van de wetenschap, maar wel van het ongeloof in de wetenschap onderworpen had. De wanverhouding is

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen