Jaarboek 1937 - pagina 82

80

§ 15. Wetenschappelijke samenkomst. Woensdag 1 Juli werd in de Gemeentelijke Concertzaal in de L. Begijnestraat te Haarlem de Wetenschappelijke Samenkomst gehouden, die sinds jareii aan de algemeene vergadering van de Vereeniging voor Hooger Onderwijs op Gereformeerden grondslag voorafgaat. De druk bezochte bijeenkomst begon 's morgens te elf uur. : Daar Prof. Dr. V. H. Rutgers door ziekte verhinderd was, werd de samenkomst geleid door Prof. Dr. F. W. Grosheide, die, nadat gezongen was Ps. 25 : 2, Ps. 148 voorlas en voorging in gebed. Hierna sprak Prof. Grosheide een kort openingswoord, waarna hij zijn leedwezen uitsprak over de afwezigheid van Prof. Rutgers, wien hij een spoedig herstel toewenschte. Eerst kwam in behandeling het referaat van Prof. Dr. J. F. Koksma, van 'Amsterdam, hoogleeraar aan de Vrije Universiteit, over het onderwerp: „Wiskunde en Waarheid". Van dit referaat geven we het volgende resumé: Na eenige inleidende opmerkingen over het waarheidsbegrip in het algemeen, wordt geschetst de klassieke opvatting van de norm der waarheid in de wiskunde. Noemt men een uitspraak, die aan de immanente waarheidsnorm der wiskunde voldoet juist, dan kan men den wiskundige vragen: „wanneer is een stelling juist?" Daaraan kan men dan echter de diepere vraag knoopenr „Is iedere juislie stelling waar?" Op deze vragen worden van verschillende zijden en zoowel van den wijsgeerigen als van den wiskundigen kant zeer verschillende antwoorden gegeven. Bij de toelichting der verschillende opvattingen volgt referent de lijn der historie en gaat allereerst in op wijzigingen, die de beschouwing der meetkunde in den loop der tijden onderging, voornamelijk tengevolge van de ontdekking der niet-Euclidische meetkunden, waardoor vooral de aprioriteitsgedachte van Kant een geduchten schok kreeg. Op het standpunt van Kant behoeft men aan de inwendige zekerheid der meetkunde niet te twijfelen; verlaat men dit standpunt echter, dan stoot men zoowel bij de Euclidische als bij de nietEuclidische meetkunde op een probleem, dat opgelost kan worden door de meetkunde af te beelden op de rekenkunde. In aansluiting hiermede gaat referent in den breede in op de analytische meetkunde eenerzij ds en op de axiomatische meetkunde met het niet-strijdig- ^ heidsprobleem (Hilbert) anderzijds. Op beide manieren komt men tenslotte bij de arithmetiek terecht. Ook hier heerschen verschillende opvattingen. Zoo wordt de norm der juistheid o.a. gelegd in de tegenspraakloosheid van het systeem (formalisme), ook in de con-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen