Jaarboek 1968 - pagina 123

Via dit zuiver fysische en instrumentele probleem raakten verscheidene fysici geïnteresseerd in de biologische werking zelf van de straling. Dit is een zeer fundamenteel probleem. Een verwonding, die door straling wordt veroorzaakt, is iets heel anders dan bijvoorbeeld de wond die men met een mes kan toebrengen. Het feit, dat men met straling kanker kan opwekken, wijst hier al op. De verzamelnaam kanker gebruikt men namelijk in al die gevallen, waarin levende cellen het vermogen verliezen om zich aan te passen aan het milieu, waarin zij zich bevinden. Zij laten zich door het milieu niet meer gezeggen, doch gaan op eigen rythme zich door deling voortplanten. Kankercellen zijn geen zwakke cellen of kwijnende cellen. Integendeel, het is juist hun onbehouwen proliferatie, die tot gezwellen leidt en het organisme als geheel in gevaar brengt. Dat straling kanker kan veroorzaken, wijst er dus op dat de werking van de straling plaats heeft op het niveau waar de cellulaire regulatie van het leven zelf zich afspeelt. Deze indruk wordt nog versterkt door het in 1927 ontdekte feit dat men door bestraling van geslachtscellen de genetische constitutie kan wijzigen. Hoe boeiend dit probleem ook was, het leek op het eerste gezicht nauwelijks toegankelijk voor een fysische aanpak. Het was veel te complex voor een wiskundige analyse. Het aantal variabelen was te groot en de aard der variabelen was zelfs onbekend. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de weinige fysici, die dit probleem toch niet konden loslaten, zich richtten op eenvoudiger organismen dan de uit vele cellen en celsoorten opgebouwde mensen of dieren namelijk op eencellige organismen en wel vooral op bacteriën en virussen. Indien het überhaupt mogelijk zou zijn de werking van straling te ontrafelen, leken micro-organismen toch wel de meeste kans te bieden op het vinden van de eerste aanknopingspunten. Ik heb nu uitvoerig het verschijnsel „fysicus" bij U geïntroduceerd en voordat ik verder ga lijkt het mij gewenst U eerst in kennis te brengen met het verschijnsel ,,virus", het andere slagwoord in de titel van mijn voordracht. Men zegt wel eens dat het virus zich bevindt op de grens van de levende en dode materie en men kan vele uren verdoen met debatteren over de vraag of het virus behoort tot de planten of de dieren of dat het te beschouwen is als een groot chemisch molecuul met voor de levende cel giftige eigenschappen. Ik zal hier niet verder bij stil staan omdat we hier naar mijn mening te doen hebben met een schijnprobleem dat voortkomt uit een filosofische misvatting, over wat de natuurwetenschap wèl en wat zij niet pretendeert te doen. In ieder geval kan men zeggen dat een virusdeeltje, als het in de lucht of in een waterig milieu rond zweeft, te beschouwen is als een klompje materie, waarin een hoge mate van ordening wordt gevonden 121

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen