Jaarboek 1980-1981 - pagina 69

teiten onderwezen en beoefend werd, het positivisme overheerste. Ook moet gewezen worden op de toen algemeen heersende gedachte, dat een wetenschappelijke en een gelovige levenshouding niet goed samengingen. Ter illustratie hiervan kan de stichting van de Vrije Universiteit van Brussel dienen. Voorts is de ontstaansgeschiedenis van onze Vrije Universiteit onlosmakelijk verbonden met de kerkelijke strijd, zoals die in de vorige eeuw in ons land zo intens gevoerd werd. Weliswaar hadden ook de andere Nederlandse universiteiten in hun beginperiodes religieuze gebondenheid gekend - de oudste, de Universiteit van Leiden, had in haar eerste jaren Curatoren die de religie toegedaan moesten zijn en godvrezende professoren - maar in latere jaren, eeuwen werd deze gebondenheid losgelaten. Met name voor de opleidingen in de theologie werd de ontwikkeling in de betrokken faculteiten door de orthodoxie steeds meer als onverteerbaar ervaren. Immers de goddelijke openbaring diende boven menselijk kennen en kunnen gesteld te worden. Zo ontstonden er in de 19de eeuw opleidingen voor predikanten buiten de universiteiten om, bijvoorbeeld in 1854 de Theologische Hogeschool van Kampen. De Hoger Onderwijs Wet van 1876 stond de stichting van een bijzondere universiteit toe en maakte deze voor velen nog noodzakelijker daar bij diezelfde wet voor de theologische faculteiten de duplex ordo ingevoerd werd. In de jaren zeventig van de vorige eeuw werd onderzocht of de stichting van een protestants christelijke universiteit, uitgaande van de gehele orthodoxie in al haar verscheidenheid, mogelijk was. Om de maatschappij voor Christus te winnen, zo merkte Kuyper in 1872 op, heeft de Kerk de wetenschap nodig. Toen de "ethischen" hier afstand van namen werden de pogingen zonder hen voortgezet en eind 1877 besloten enkele leidende figuren uit het kerkelijk en politiek leven in Amsterdam - waaronder de bierbrouwer Hovy en de predikanten Kuyper en Rutgers - tot de stichting van een eigen universiteit over te gaan. Een universiteit waar Gods woord richtsnoer voor alle wetenschapsbeoefening zou zijn. Op 5 december 1878 werd in Utrecht de "Vereniging voor Hooger Onderwijs op Gereformeerden Grondslag" opgericht, die op 12 februari 1879 koninklijke goedkeuring op haar statuten verkreeg. Velen voelden zich aangetrokken tot deze vereniging, leidende figuren en wat men wel noemde "kleine luyden". Zij maakten het gezamenlijk mogelijk, het gedurfde en grootse initiatief: een eigen - zelf betaalde universiteit - vrij van kerk en staat op te richten. Opgericht door een Vereniging die volgens haar statuten "staat voor alle onderwijs, dat in hare scholen gegeven wordt, geheel en uitsluitend op den grondslag der Gereformeerde beginselen". 67

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen