1906-1907 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 100

eine vitalistische oder neo-vitalistische Vorstellung, die bei consequenter Durchführung Unfruchtbarkeit in sieh schliesst." Alsof dat de consequentie is. Huizinga i) doet zijne waarschuwende stem hooreu tegen 't vitalisme : , omdat het 't wetenschappelijk bewustzijn minder compact maakt" en ,de geest zich ter ruste legt en alles meent afgedaan te hebben, als hij alles nog moet doen." Alsof het vitalisme geen werkprogram heeft! Trots al zulke beweringen valt een kentering in de geestesrichting waar te nemen, en steeds meer en krachtiger worden stemmen vernomen tegen de richting die aan mechanica genoeg heeft. Zeer juist zegtBilharz: 2j ,von Rechtswegen haben die Physiologen keinen Anspruch darauf sich, was sie mit Vorliebe thun. Biologen zu nennen, weil Leben ein metaphysischer Begriff ist, und die Naturforscher überhaupt von Metaphysik nicht wissen wollen, daher auch nicht wissen können was Leben ist." Die Physiologen übersehen auch noch die zweite Seite der psychischen Erscheinungeu, das ,geistige Band", die Einheit des Lebendigen, und das ist deswegen ein schwererer Vorwurf, weil der grosse gemeinschaftliche Lehrmeister unserer Biologen, und selbst der grösste unter ihnen, Johannes Muller, sich mit aller Kraft bemüht hatte, an dem Einheitsgedanken fest zu halten, was eben seine Schuier ihm fortwahrend zum Vorwurf machten." Inderdaad blijft er weinig over van de physiologic als .mechanisch" als leidend beginsel voorop wordt gesteld. Degene die het doen, betoogen toch aan het slot van het betoog het tegengestelde waarvan uitgegaan wordt: Het leven is dan een bepaalde vorm van energie die niet onder de andere vormen van energie te brengen is (Ostwald). In het leven heerschen dezelfde wetten als daarbuiten, maar men kan niet aantoonen dat ze gelijk zijn (Huizinga). Absorptie is ongetwijfeld een diffusie, doch . . . met zulke eenvoudige mechanische verklaring komen we er niet (v. Wittich) enz. enz.

1) H. D. Huizinga, Vitalisme, mechanisme. Handelingen v. h. 4e Med. Natuur- en geneesk. Congres 1893. 2) Alfons Bilharz, Die Lehre vom Lebeu, 1902, pag. 215 en 216.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen