1906-1907 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 116

102 Seiten einer Sache. Ich sehe, weil ich Augen habe und ich habe die Augen zum Sehen. Die gezetzmassige Verknüpfung der Erscheinungen vom Organismus ist sowohl causal wie final; Mechanismus und Finalitat stehen keineswegs in ausschliessendem Gegensatz zu einander (Waarop dan weer volgt: Einen anderen gesetzmassigen Mechanismus als einen teleologischen gibt es für die Biologie nicht, wie Hartmann richtig bemerkt", pag. 86. 't Bewijs, dat Reinke inderdaad slechts onder causae verstaat wat voorafgaat, zooals elke prikkel dan de oorzaak is van de reactie, blijkt ook uit volgende definitie. ,,Jeder Lebensvorgang ist bedingt durch vorausgegangene Erscheinungen: dies ist Causalitat; er kann auch bedingt sein durch Folgen : das ist Finalitat". pag. 74. Dat juist het verschillend gebruik van het woord cause verwarring sticht, behoeft geen verder betoog. Zooals gezegd, de teleologische opvatting wordt inductief verkregen. Dit blijkt wel ten duidelijkste wanneer we zien de resultaten waartoe Reinke komt. Ik noem dezen geleerde omdat niemand hem kan beschuldigen van onder den invloed te staan van het christelijk dogma. Met Joh. Muller, de grootste physioloog, die er ooit geleefd heeft, had hij ,mirabile dictu" geen kennis genomen, toen hij zijn Welt als That en zijn Theoretische Biologie schreef. Hij wilde uitdrukking geven aan 't geen hij zag en daarom geen Schopenhauer wilde zijn, die zelfs een wil toeschrijft aan den steen. Hij wil interpreteeren en omschrijven, en dan komt hij er toe, biologische wetten aan te nemen : «Betrachten wir die Gesammtheit der elementaren Vorgange in ihrem Aufeinanderfolgen und ihrem Nebeneinanderbestehen, so führt die Synthese, deren einziges Arbeitsmittel der Gedanke ist, uns zur Anerkenntniss biologischer Gesetze im Organismus" etc, Aan onze kennis, door inductie verkregen, schrijft hij toe realiteit en objectiviteit: ,Die biologischen Gesetze erscheinen danach zunachst als Constructionen, die unser Denken in die Natur hineintragt: allein weit gefehlt ware es, ihnen damit nur subjective Gültigkeit zuschreiben zu wollen, Denn unsere synthetische Begriffe sind alle auf das

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen