1948 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 127

119 Wilde men de mens verstaan vanuit Gods Woord, of God vanuit het menselijk denken? W a s de menselijke vrijheid er één om de gehoorzaamheid te kunnen herstellen, of een vrijheid om zich boven die gehoorzaamheid te verheffen? W a s de mens beheerder of heer der schepping? Ging het hem om een opdracht te vervullen, waatvan de rekening ter goedkeuring overgelegd moest worden, of ging het hem om de versteviging van zijn eigen koningschap? Bleef hij de rentmeester, die de eer van zijn Heer beoogde, of werd de rentmeester revolutionnair in de negatie van zijn Heer? Nog eens, deze tegenstellingen bleken niet aanstonds. Maar zij lagen verscholen in de basis der reactie tegen de middeleeuwse structuur Vanuit zijn basis is in het humanisme de ongehoorzaamheid ontwikkeld en thans ten volle aan het licht getreden, dank zij vooral de techniek. Er loopt een rode draad door de geschiedenis van ónze Westerse cultuur; hij begint ergens in de reactie van het humanisme tegen de dictatuur van de kerk, in het vrijheids^ en eerherstel van de mens. Hij loopt over het souvereine denken, dat het Christendom assimi leert, naar de godloochening, eerst in de autonome wetenschap, dan in de erkenning van de volstrekte eisen van het naakte leven, of van de collectiviteit der mensen in een natie. Hij loopt van het rationalistisch compromis van de redelijke mens en de redelijke Godsdienst naar het nihilisme van onze dagen, waarvoor de rede en de norm in het museum thuis horen. W i e het humanisme wil verstaan, moet N i e t z s c h e lezen, alhoewel onze doorsnee humanisten met afgrijzen een plaats voor hem zouden inruimen. Hij heeft de wortels van het humanisme bloot gelegd. Het compromis met het Christendom was caumouflage, boerenbedrog. Het gaat in de wereld om de Gekruisigde of om Dionysos. En N i e t z s c h e kiest voor de laatste, voor het leven. Christus zegt neen tegen het leven in de zonde, N i e t z s c h e zegt met D i o n y s o s ja tegen het leven als de zonde, die hij niet als zonde erkent, omdat ,,God niet bestaat". Hier is het hart van het humanisme geraakt en tevens het radicaal verschil met het christendom, want het ..God bestaat niet" is alleen maar wat eerlijker dan het ,,God bestaat, voorzover Hij in miin theorie past en haar dus niet in de weg staat". Hoe denkt gij over de zonde, is de vraag, die verschillend beantwoord wordt. De humanistische mens ontkent of misduidt de zonden en heeft geen verlossing en verkiezing nodig, omdat hij zichzelf verlost en verkiest. Hij heeft slechts een motor der evolutie nodig: de rede, de wetenschap, de techniek. De christen erkent de zonde als zonde en leeft uit de verkiezende genade in 'Jezus Christus. Het thema van het humanisme was van meetaf, de verlossing van

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen