1948 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 131

23 wezenlijker punt in de techniek, energiebronnen van enorme omvang in te schakelen'? Door het tastbaar beheer, de zintuiglijk gebonden vorming, te laten plaatsmaken voor het bestuur en de controle op afstand naar plaats en tijd, d w.z. door de wetenschappelijke beheersing van de technische vorming De neiging om de technische vorming te vertheoretiseren was daarvan het gevolg En mede in verband met de binding van de techniek in ondernemingen heeft dit een typische nwellenng van mdividuahteit m de techniek meegebracht (massa-productie). Het machtsmotief van het humanisme en d? drie genoemde kenmerken beheersten in hoofdzaak de ontwikkehng naar de huidige situatie. En zij beheersen, althans aan de oppervlakte, de werkelijkheid ook thans nog. Hoewel dus voor het oog de machtsontplooung door middel van de techniek de economie en de wetenschap zich nog voltrekt, is op een dieper plan de twijfel aan de ontwikkeling, de vertwijfeling over het plan van het humanisme, gaan overheersen Er is nog wel een cultuurontwikkeling, maar er is geen eensgezinde directie meer In het centrale punt verlammen verwarring en vertwijfeling de bezieling voor de cultuur en daarom voltrekt de ontwikkeling van deze laatste zich thans in hoofdzaak door de wet der traagheid Tussen de moderne techniek en de cultuurcrisis bestaat verband Niet in die zm, dat de eerste beslissend is voor de laatste, want van fundamenteler betekenis is en blijft de levensbeschouwing van het humanisme, die overigens ook in de moderne techniek haar sporen heeft nagelaten Maar wel heeft de moderne techniek belangrijke invloed gehad op de cultuurcrisis. Zij heeft een bijdrage geleverd Het karakter van de in wetenschappelijke zm ontsloten techniek ingevangen m de onderneming, vormend met technische operatoren, vindt men terug in de [anctiedehng, de massaproductie en de tendenz tot uitschakehng der arbeiders. De kenmerken van deze ontwikkeling zijn m de eerste plaats de nivellering van individualiteit en de integratie van technische macht. Welke samenhang er is tussen deze kenmerken en de grondslagen der moderne techniek, moet blijven rusten De vraag is, hoe deze kenmerken zich in de praktijk openbaren. De nivellering der individualiteit openbaart zich in de producten, maar ook in de arbeid. W a n t wel wordt door de technische operatoren en dank zij de technische wetenschap de arbeider zoveel mogelijk uitgeschakeld en tegelijkertijd de massale productie mogelijk gemaakt, maar de uitschakehng van de arbeiders is met in ieder geval mogelijk en soms is zij niet economisch verantwoord. Het uitschakelmgsproces wordt dan slechts ten dele uitgevoerd en dit betekent, dat zich ook in de persoonlijke arbeid het karakter van

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen