1948 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 150

142

space and time zijn werken die in honderdduizenden exemplaren over de hele aarde gekocht en gelezen zijn. De meeste zijn ook m het Nederlands verschenen. Een merkwaardig boek is Science and Music, dat J e a n s in 1938 in het licht gaf. Daarin doet hij een zijde van zijn persoon kennen die vóór die tijd alleen in zijn persoonlijk leven naar voren was gekomen. Hij was namelijk een groot liefhebber van muziek, die geregeld zijn orgel bespeelde en zelf twee orgels had gebouwd. ^) Toen hij 60 jaar oud was, vond hij het de moeite waard in een boek zijn natuurwetenschap en muzikale kennis met elkaar in verband te brengen. Zo ontstond Science and Music waarin hij tal van natuurkundige problemen behandelt die verband houden met muziek. W a t zijn religieus standpunt betreft is J e a n s zeker geen atheïst of materialist. Zijn boeken ademen een enigszins Christelijke geest zoals men die zo vaak bij Engelse auteurs aantreft. Maar toch moeten wij hem, naar de in ons land gebruikelijke indeling, tot de vrijzinnigen rekenen. In The mysterious universe zegt J e a n s , dat de grote architect van het heelal als een wiskundige beschouwd moet worden. Daar anthropomorphe en mechanische modellen van het heelal naar zijn mening tot mislukking gedoemd waren, beschouwde hij als enige werkelijkheidselementen die met het verschijnsel van de Natuur verbonden kunnen worden, zuivere gedachten: ,,de gedachten van Eèn, die we, omdat een ander woord ontbreekt, als een mathematische denker moeten beschouwen". In deze voorstelling ligt veel aantrekkelijks. De gedachtengang die aan de bewering ,,God is een wiskundige" ten grondslag ligt, is de volgende. De werkelijke wereld, zoals God deze ziet, is voor ons onkenbaar. Het blijft voor ons, wat J e a n s zelf genoemd heeft, „een geheimzinnig heelal". Maar de wiskundige hulpmiddelen en deze alleen, maken het mogelijk een tip van de sluier op te lichten. De wiskundige beschrijvingsmethoden doen ons dieper en werkelijker doordringen tot de onkenbare realiteit dan enige andere verklaringsmethode. Sir J a m e s J e a n s was gedurende het eerste deel van zijn leven een scherp en onvermoeid wetenschappelijk onderzoeker. En later heeft hij door zijn boeken de moderne physica en de astronomie ontsloten voor het grote publiek. Zijn heengaan is dan ook zonder twijfel voor de natuurkunde en de sterrenkunde een groot verlies. 1) J e a n s had tijdens zijn eerste huwelijk voor zichzelf een orgel gebouwd. Toen hij opnieuw trouwde, bouwde hij voor zijn vrouw een tweede orgel, en liet hij in zijn huis twee kamers acoustisch Isoleren, zodat hij en zijn vrouw konden spelen zonder elkaar te storen!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen