1948 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 96

88 bracht worden in de geneeskunde, Het object van onderzoek wat voor de arts een medemens betekent, zou anders opgaan in een aantal eigenschappen, de patiënt is dan de som van zijn symptomen en wordt daardoor gekwalificeerd. Alle mensen zijn zo in feife voor de arts precies gelijk, zij onderscheiden zich slechts in hun symptomen, in hun ziektebeelden. De mens wordt gedenatureerd tot de massa-mens, zijn enkeling zijn gaat verloren en hij woidt daardoor tegelijkertijd van zijn menselijkheid beroofd. Dit zelfde geldt voor de patiënt als historisch wezen. Hij wordt feitejijk niet slechts bepaald door zijn symptomen, maar bovendien door zijn anamnese. Van de patiënt blijft dan echter niets anders over dan dat hij vervangen wordt door een reeks van feiten en verschijnselen. Deze objectieve devaluatie van de mens voltrekt zich echter tegelijkertijd aan het subject. De arts, welke hier het subject is, neemt slechts de anamnese op en onderzoekt de patiënt. Hij trekt zich hierbij,eveneens uit de relatie terug. Wij komen hier tot het belangrijke en fundamentele inzicht, dat de mens is zoals hij zich tot de objecten verhoudt. Hij, die in alles instinct en materie zoekt, is zelf instinct en materialist, maar degene, die in staat is om de objectieve gegevens te transcenderen, die ontworstelt zich aan zijn eigen feitelijkheid en ontmoet enerzijds in de medemens een ,,gij", maar wordt daaraan tegelijkertijd zelf een ,,ik". Wij kunnen de ander niet als ,,gij" aanspreken zonder dat wij onze eigen persoon geheel inzetten. Dat deze dubbele transcendentie nooit geheel bereikt kan worden, ligt voor de hand. Zij vindt haar begrenzing in het lichaam, waaraan wij onvoorwaardelijk zijn gekoppeld. Dit geldt wel in dubbele zin voor de arts. wien het lichaam van de medemens als object gegeven is. Slagen wij er al in verschillende feitelijkheden van de medemens te transcenderen, b.v. zijn rijk of arm zijn, zijn groot of klein zijn, zo kunnen wij artsen toch nimmer distantie nemen van het gezond of ziek zijn. De transcendentie is zo steeds ontwikkeling, maar wordt nirrimer bereikt. Daar waar de mens zich aan de objectiverende akt onttrekt, ontstaat het mysterie van het ik en het gij. Het is G a b r i e l M a r c e l , welke hier de mogelijke houdingjen van de mens-tot de medemens tegenover elkaar stelt als ,,probleem" en ,.mysterie". Deze gedacht^ngang, welke we dan in Frankrijk bij G a b r i ë 1 M a r c e 1 aantreffen, zien we tegelijkertijd sterk in de Duitse philosophic haar intrede doen en zij neemt vooral een hoge vlucht in de philosophische theologie. Zij is ook voor het Christendom vruchtbaar te maken. Geen wonder dat deze richti':gen meer steunen op K . i e r k e g a a r d dan b.y. op H e i d e g g e r en S a r t r e , welke deze ik-gij-relatie min of meer verbreken en daardoor i'ot uitgesproken anti-christelijke opvattingen komen. Zowel H e i d e g g e r als S a r t r e zijn in wezen atheïs-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen