1948 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 133

125 techniek met haar nivelleringstendenz hem ook buiten de fabriek en wel met een ander wapen, met haar producten. En hem niet alleen, maar ons allen. Men kan er zich nauwelijks een voorstelling van vormen, welk een geweldige invloed de uniformiteit van de dingen om ons heen op onze geestesgesteldheid moet hebben. Maar in het bijzonder voor de arbeider, die van binnen reeds gelijkgeschakeld is en nu ook in zijn omgeving, zelfs in vele dingen van zijn woning de gelijkschakeling met anderen als een vanzelfsprekendheid beleeft, moet de uniformiteit der cultuurproducten moordend zijn voor persoonlijkheid, geweten en verantwoordelijkheid. Daarbij komt, dat ook buiten de fabriek de neutralisering van het leven gepaard gaat met eer> geweldige binding; geweldig in omvang en geweldig in intensiteit. Men denke b.v. aan het verkeer, de film, de radio, de telefoon en de pers. Zü betrekken de afzonderlijke mens zeer intensief in een samenlevinqscomplex, dat de gehele beschaafde wereld omspant. In deze binding via dingen en gebeurtenissen w^ordt voor sommigen de persoonlijkheid geheel, voor anderen ten dele, opgelost. In het bijzonder is dat het geval via die verbindingsdraden, waarop de mens slechts receptief aange.•"loten is, de film, de radio en de pers, en dat met name voor hen, die reeds uit anderen hoofde een verlies aan persoonlijkheid leden. Tenslotte moet men nog op twee andere aspecten van de moderne techniek letten, Zij heeft n.I. onze samenleving een verbijsterend tempo voorgeschreven, en anderzijds mede tot een vertheoretisentuj van de verhoudingen daarir geleid. Het behoeft geen nadere uitleg, dat dit laatste vooral verband houdt met het feit, dat de wetenschap in de technische eeuw zo'n gewichtige plaats in h^t leven gekregen heeft. Enerzijds is dit tempo mogelijk gemaakt en ook opgedrongen door de technische ontwikkeling. Het tempo i'an de productie, de snelheid in het verkeer en in de communicatie zün daar de meest sprekende voorbeelden van. Maar dat is niet het enige motief voor de opvoering van het tempo. Dat blijkt reeds in de fabriek. Het tempo wordt daar mede bepaald door de economische eis, dat het werkprogramma efficiënt zal zijn. De tijdsefficiëncy wordt gerealiseerd door middel van de wetenschap, die in de techniek om een andere reden zo'n belangrijke plaats kreeg. De tempoverlioging in de fabriek geschiedt mede dank zij de vertheoretisering of rationalisatie van het arbeidsproces. Geen verloren tijd, geen beschouwingen, geen on-economische dagindeling. Het behoeft geen betoog, dat de tijdjacht en de rationalisatie zich ook buiten de fabriekspoorten laten gelden. De invloed van de laatste troffen we reeds aan in de technische producten. Maar

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen