1948 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 112

104 B r ü h 1 in zijn „Mentalité primitive" en andere werken bestudeert de thans nog levende primitieve volkeren en stammen. Deze Franse school zowel als de Engelse van F r a z e r en H o c a r t begaat daarbij echter de fout, bepaalde problemen en kwesties te abstraheren en na de gegevens bij tal van volmaakt uiteenlopende volkeren te hebben bijeengegaard deze los van hun oorspronkelijk verband te bespreken. Dit standpunt is thans toch wel algemeen door de ethnologen verlaten. F r a n k f o r t wees er nog kort geleden in zijn voortreffelijke „Kingship and the Gods" (Chicago, 1948) op, dat het niet aangaat de begrippen en gebruiken omtrent b.v. het koningsschap uit verschillende wereldbeschouwingen te lichten en dan samen te stellen en toe te passen op een geheel ander milieu. Elk volk van vroeger of nu heeft dergelijke begrippen als koningsschap, natuurbeeld, enz. omkleed met nuances, die volkomen eigen zijn aan dat volk alleen. Abstraheren van het algemeen geldende brengt ons misschien tot het algemeen menselijke maar voert ons ook in een poel van valse analogiën en conclusies. Evenzeer ontoelaatbdar moet het worden geacht om dat, wat misschien waar is voor thans levende primitieve stammen, zo maar toe te passen bij onze beschouwingen over de zeer beschaafde volkeren van de Oudheid. De Egyptenaren, Sumeriërs en Assyriërs staan misschien dichter bij de primitieve boeren- en herdersbevolking, waaruit hunne beschavingen zijn uitgekristalliseerd, doch zijn in denken en voelen geenszins daarmede identiek te stellen. Indien de schrijver b.v. F r a n k f o r t c.s. ,,Intellectual Adventure of Ancient Man" (Chicago, 1947) had gelezen zou hem dit duidelijk zijn. Het feit, dat beordeling van de natuurwetenschap van de Oudheid medebrengt, dat men zich terdege op de hoogte moet stellen van de oorspronkelijke geschriften en dus gedwongen is de oude talen te kennen, is vaak over het hoofd gezien en heeft geleid tot oppervlakkige beschouwingen aan de hand van vertalingen of extracten, welke door teruggrijpen op het origineel zouden zijn vermeden. Het citaat van L e v y-B r ü h 1, dat schrijver aan het einde van het eerste hoofdstuk aanhaalt: ,,tout est miracle, c'est a-dire, rien ne l'est. Done tout est croyable et rien n'est impossible ni absurde" heeft voor de Oudheid een diepere grond dan de auteur vermoedt. Men was volkomen zeker van verbanden tussen alle natuurverschijnselen, doch drukte deze niet in getallen en formules uit maar vlocht ze in het gehele beeld van de wereld in, in het ,,Net der Wereld" zoals de Egyptenaar dit uitdrukte. Had de schrijver de modern aandoende nuchterheid en levensblijheid van de Egyptenaar uit de teksten zelf geproefd, dan had hij gevoeld waar de fout van L e v y-B r ü h 1 schuilde en hem niet zo letterlijk op de voet gevolgd. T h a 1 e s, als voorloper van de rationalistische tendenzen der klassieke wetenschap, welke hun eindpunt vinden in L u c r e t i u s ,

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen