1948 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 92

84 naar het pathologisch-anatomische subsöraat en zo hij het niet vond, dan lag het aan de nog niet voldoende gevorderde techniek. Physica en chemie werden te hulp geroepen, grote laboratoria werden ingericht, met als centrum de physisch-chemische totaliteit, welke mens geheten was, Dit alles wil niet zeggen, dat deze ontwikkeling ons niet een enorrae winst heeft opgeleverd. Wi) noemen slechts allerlei min of meer specifieke reacties, de sera en vaccins, de specifieke therapeutica, maar aan de andere kant bracht het evenveel verlies. Niet alleen omdat de mens zodoende het contact verloor met zijn totaliteit, met zijn algehele zijn, maar temeei omdat hij daardoor ook het contact met de levende gemeenschap doorsneed. De arts werd een combinatie van handwerker en chemicus, zijn doel was de menselijke machine zo lang mogelijk zijn functie te doen behouden. W a s het uurwerk afgelopen, dan had de materie haar plicht vervuld, het aan haar gekoppelde levensprincipe verloor het recht van best'aan. De mens als stoffelijke, als energetische totaliteit keerde tot de stof terug. Nauw met het materialisme verbonden zren we een andere leer om zich heen grijpen en wel het z.g. evolul'ionisme. Het mechanistische causaliteitsprincipe zocht ook bij de mens naar de oorzaken van zijn bestaan. Het antwoord luidt, dat hij slechts het eindpunt kan zijn van een eeuwen lange ontwikkeling en dat zijn jongste voorstadium bij de hogere apen gezocht moet worden, behoudens een ontbrekende schakel, welke de mensaap moet zijn geweest. Het leven neemt uit de dode materie haar oorsprong en keert tot haar terug. Werkte de gewone arts over het algemeen rustig op deze materialistische basis voort, zo kwamen er allerlei reacties, vooral van de zijde van de psychologie. De sprong van de materie naar het psychische is bij nader inzien niet zo eenvoudig als het materialisme zich dit dacht. Toch hield men over het algemeen nog vast aan het verband tussen deze beide. Behalve het materialisme of het energetisch monisme kennen we zo het psycho-physische parallellisme. Tengevolge van een bepaald scheppend principe ontstaan twee los van elkander staande reeksen, enerzijds het psychische, anderzijds het lichamelijke, maar deze processen verlopen zo, dat tegelijkertijd met iedere bepaalde psychische toestand een bepaalde stoffelijke correspondeer?. Het is alsof ons leven in twee lijnen verloopt, waarvan iedere punt van de ene een toestand aangeeft, welke met een punt op de andere lijn noodzakelijk overeenkomt. Deze leer van het psycho-physische ^parallellisme is in pns land radicaal doorbroken door H e y m a n s voor een an^der monisme, het z.g. psychischmonisme. H e y m a n s za^ niet alleen het causaliteitsbeginsel doorwerken in de stoffelijke wereld, maar ook in het psychische. Elke bepaalde bewustzijnsinhoud heeft haar oorzaak in een voorafgaande en elk psychisch verschijnsel is uit het psychische zelf te

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen