1948 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 129

121 slechts een vaardigheid. Zij is zich omstreeks 1800 als een zelfstandig levensgebied gaan differentiëren in de cultuur. De gebeurtenis van het ontstaan der moderne techniek had drie kenmerken, die deze techniek ook bij de voortduur bleven typeren. Allereerst een kenmerk van intern technische aard. De moderne techniek heeft haar eigen karakter. Vervolgens het historisch feit van de intieme relatie van techniek en economie. Ten slotte het historisch feit van de intieme relatie van de techniek en de wetenschap. Samengevat was de techniek sinds omstreeks 1800 een levensgebied, dat vervlochten in ondernemingen, met wetenschappelijke methoden, een eigengeaarde wijze van technische vorming tot onfplooiing bracht. Maar op de achtergrond daarvan moet men zoeken naar de motieven, naar de mens, die met dit gehele complex iets wilde, gehoorzaam of ongehoorzaam. Zoals ik reed opmerkte, domineerde daarin het machtsmotief van het humanisme. Men hoede zich t.a.v. dit laatste voor twee eenzijdigheden. Het ontstaan van de moderne techniek was noch volstrekt willekeurig, noch gedetermineerd en noodlottig. En in de tweede plaats: Indien ik zeg, dat het humanisme domineerde, dat zijn motieven een stempel op de ontwikkeling zetten, betekent dat niet, dat de cultuur in een radicaal verkeerde richting verliep. In techniek en cultuur heeft men, ondanks het afvallen van den mens, altijd te doen met een in Christus zinvolle werkelijkheid. De werkelijkheidsontwikkeling is immers door Gods wet genormeerd en ook de humanist moest desnoods tegen wil en dank zichzelf corrigeren. Tot op zekere hoogte. Beter ware te zeggen, tot op zekere diepte, want in het centrum van zijn levensbeschouwing corrigeerde, bekeerde, de humanist zich niet en daarom bleef de correctie altijd betrekkelijk, daarom was zijn beheer, zijn richten en leiden van de werkelijkheidsontwikkeling immer slechts oppervlakkig gecorrigeerd. Niets bewijst intussen beter, dat de humanist zijn gang niet kon gaan, zijn troon niet naar eigen welgevallen kon bouwen, al het feit, dat hij thans voor de bouwval van die troon staat, dat de worm van het nihilisme het Babel, dat hij gebouwd heeft, ondermijnt, dat het alternatief van de ongehoorzame troonsbestijging de ongehoorzame normverguizing is. Keren we terug tot de drie kenmerken van onze cultuur terzake van de techniek. Het eerste betrof de interne aard van de techniek. Ik zal de toelichting daarop niet geven, maar slechts de resultaten vermelden, voorzover nodig voor het betoog. Het beslissende moment in de moderne techniek is het technische, geleide, energietrans' formatieproces. En het hart van de moderne techniek vindt men zodoende in de ontwikkeling van en het werken met technische

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen