1950 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 88

72

Dr H, P. WOLVEKAMP

middel van electro-encephalografie geregistreerd worden. Naar analogie van wat hij weet van de relatie tussen deze materieële processen en de psychische verschijnselen bij zichzelf, zal hij echter, wil hij werkelijk psycholoog zijn, en niet in gedragsleer, zintuigonderzoek enz. blijven steken, de experimenteel verkregen physisch-physiologische data, in psychische phaenomenen moeten transponeren. Wat is de betekenis van het complementariteitsbeginsel ? De onmogelijkheid de experimentele data over stralingsverschijnselen te interpreteren binnen het kader van één samenvattende theorie, dwong de physici tot het gebruik van twee voorstellingsreeksen naast elkaar ; zowel de golftheorie als een corpusculaire theorie werden en worden naast elkaar gebruikt. Dit dualistisch standpunt, dat door B o h r (3) als complementariteitsprincipe werd aangeduid, is tot op zekere hoogte een erkenning van onmacht. Het aantrekkelijke er van ligt dan ook niet daarin dat hiermede de moderne physica aan duidelijkheid gewonnen heeft, wél echter dat ze hierdoor in staat is haar speurwerk voort te zetten en bovendien in de eerlijke erkenning van de begrensdheid van ons kenvermogen, een erkenning die geprefereerd wordt boven het forceren van een schijnoplossing. De onmogelijkheid binnen het kader ener wetenschap, van een philosopisch stelsel, of een religieus-dogmatisch systeem met een monistische conceptie klaar te komen is overigens geen novum. Onwillekeurig denken wij hierbij aan het mislukken van elke poging om het principe van Gods almacht en dat van de menselijke verantwoordelijkheid in één, verstandelijk bevredigend dogmatisch systeem te verenigen. Alle christelijk-dogmatische stelsels huldigen dan ook in meer of minder duidelijke vorm het complementariteitsbeginsel, het meest praegnant geschiedt dit wel in C a 1 v ij n's praedestinatieleer. B o h r zelf heeft reeds op de noodzaak gewezen dit principe toe te passen bij het bestuderen der levensverschijnselen door biologie ener, psychologie anderzijds, en naar het mij voorkomt, terecht. Veel onvruchtbare discussies tussen de „materialistische" physiologen, en de ,.spiritualistische" psychologen zullen er door worden voorkomen. Andererzijds mag de erkenning van de beperktheid van onze kennis en ons kenvermogen zeker niet omslaan in een wens naar zo vaag mogelijke voorstellingen of een splitsing van de wetenschap in

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen